Γιάννης Ζουγανέλης : Να σταματήσουμε να είμαστε υπάλληλοι

ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ-ΑΡΧΕΙΟ
echaritygr
3 Φεβρουαρίου 2019
0
454
5 minutes read

Αντιρεφορμιστής, ίσως είναι η μόνη λέξη που του ταιριάζει γάντι. Χμ… όχι. Φιλοσοφημένος, ιδεαλιστής, ισορροπημένος, ζωντανός, ειλικρινής και με ελληνική ευπρέπεια, έρωτας είναι ο Γιάννης… όπως λέει και το τραγούδι. Νομίζω πως όταν είχε γραφτεί εκείνο το αλησμόνητο «Πως μπόρεσε η καρδιά σου τον Γιάννη να πικράνει, που όσα τα μαλλιά του οι όρκοι που’χες κάνει» του Γιάννη Πάριου, προμήνυε έναν ακόμη Γιάννη που ο κόσμος δεν έχει πικράνει και δεν πρόκειται ποτέ. Μόνο που ο συγκεκριμένος Γιάννης, ακολουθεί κατά γράμμα και την συνέχεια των στίχων καθώς συμβιβασμούς δεν κάνει. Εξάλλου, χρόνια τώρα, μιλάει απευθείας στην λογική και το θυμικό, με τις αιχμηρές αλήθειες του. Αφορμή για την συνέντευξη και ο καινούργιος διπλός δίσκος του με τίτλο «Με γεια το κούρεμα». Μιλήσαμε από τηλεφώνου. Απλός, λιτός αλλά και συμπλεγματικός όπως αρμόζει σε έναν τόσο εξαίρετο ηθοποιό, καλλιτέχνη, τραγουδιστή και πάνω από όλα Άνθρωπο. Ο Γιάννης Ζουγανέλης, ένα απόγευμα Τετάρτης, χάριν στην τεχνολογία, ήπιε δύοωρο καφεδάκι με τις σκέψεις μου. Απολαύστε τον.

Αλέξανδρος Τανασκίδης : Πώς βίωσες τα παιδικά σου χρόνια, ανέλαβες από νωρίς την φροντίδα των γονιών σου που ήταν άνθρωποι της σιωπής… Τι σε ώθησε να ασχοληθείς με την κωμωδία και πόσο «καλός γιος» ήσουν για τους γονείς σου;

Γιάννης Ζουγανέλης : Απολύτως παιδικά, όντως μέσα στην σιωπή, αλλά οι γονείς μου με δίδαξαν τι σημαίνει αγάπη, τι σημαίνει πίστη στην ζωή, τι σημαίνει παιδικότητα, αθωότητα, επαφή μεταξύ των ανθρώπων, τι σημαίνει αλληλεγγύη… Είναι έννοιες με τις οποίες γαλουχήθηκα, από πάρα πολύ μικρός σε ηλικία. Κι αυτό γιατί το ίδιο μου το περιβάλλον μου το επέτρεψε. Είχα τρομερή φροντίδα σαν παιδί, κι όταν κατάλαβα ότι υπολείπτονται στην φωνή, για εμένα έπαιξε πολύ βασικό ρόλο και σημασία, να κατανοήσω την φύση μέσα από την… σιωπή. Πως εκφράζεται η φύση. Και μου δόθηκε, αν θέλεις, έτσι, η αφορμή να καταλάβω πως μπορώ κι εγώ να γίνω σοφότερος για όλα γύρω μου. Είχα πολύ καλούς δασκάλους, αγαπούσα το σχολείο, δεν έμενα μόνο στην κλασσική παράδοση των μαθημάτων. Διάβαζα πολύ εξωσχολικά βιβλία, από παραμύθια εικονογραφημένα μέχρι και τα mickey mouse αλλά και γενικά ότι έπεφτε στα χέρια μου. Ήμουν αρκετά καλός γιος για τους γονείς μου, για να’μαι αληθινός… (γέλια)

Α. Τ. : Έπαιζες καθόλου; Μου παρουσιάζεις ένα παιδί που διάβαζε διαρκώς και ήταν και επιφορτισμένο με την φροντίδα των γονιών του…

Γ. Ζ. : Σαφώς κι έπαιζα. Είχα πολλούς φίλους, είχαμε μια πολύ ωραία γειτονιά με νεοκλασσικά σπίτια, αν και κέντρο των Αθηνών, στα Πατήσια, με πολύ ωραία περιβόλια, αλάνες… Παίζαμε… Ήταν μια ωραία, καθόλα παιδική ισορροπία.

Α. Τ. : Κάνεις έναν επιβεβλημένο κι άκρως αυστηρό, θα μπορούσα να πω, διαχωρισμό της κωμωδίας από την υποκριτική…

Γ. Ζ. : Ναι. Γιατί η τέχνη είναι πρώτα η υποκριτική. Η οποία δεν έχει καμία σχέση με την υποκρισία. Εγώ με την μουσική ασχολήθηκα πρώτα, αυτή σπούδασα. Αργότερα ασχολήθηκα με την Όπερα, που αποτελεί μια τέχνη στην οποία συνυπάρχουν τρεις τέχνες. Η μουσική, η υποκριτική κι ο χορός. Κάναμε μια προσπάθεια θυμάμαι και στο παρελθόν να γίνει μια έδρα ελληνικής μουσικής – κι όχι μόνο, καθώς θα παρεμβάλλονταν κι άλλες τέχνες – αλλά δυστυχώς το ελληνικό κράτος, δεν βοήθησε. Δεν μπορεί εξάλλου να την κάνει κανείς μόνος του αυτή την προσπάθεια. Εγώ προσωπικά έχω κρατήσει τις επαφές μου με την πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά τελικά δεν πήρα την έδρα… Έφτασα να είμαι επίκουρος καθηγητής, κατόπιν με ανακήρυξαν σε επίτιμο και στην ακαδημαϊκή μου… παρουσία, συμμετέχω κι εγώ σε κάποια σεμινάρια ως δάσκαλος, για να είμαι και συνεπής. Είναι και ένας αδόκιμος όρος του τίτλου…Επίκουρος καθηγητής, αλλά τουλάχιστον είναι μια τιμή απέναντι στις γνώσεις και την προσφορά μου.

Α. Τ. : Πως ξεκίνησε η πορεία σου λοιπόν; Να πιάσουμε την αρχή της κλωστής;

Γ. Ζ. : Να την πιάσουμε. Είχα ανάγκη και εκφραστική και επαγγελματική, να βγω στην σκηνή πριν ακόμη σπουδάσω όπερα και να μπω στην σχολή. Το AKTO studio, όταν εγώ πλέον μπήκα στις σπουδές – σ.σ. είμαι 55 στα 56 πλέον, έχω όμως 40χρονη θητεία, δεν λέω καριέρα – ήθελε νέο αίμα και φρέσκια οπτική. Μπήκα λοιπόν στην σκηνή να εκφραστώ κι από την επαγγελματική και την εκφραστική ανάγκη. Για μένα. Έπρεπε όμως να διαφοροποιηθούμε, εμείς η νέα φουρνιά, σε σχέση με το θέατρο τότε. Ένα από τα μεγάλα βήματα που πρωτοέκανα ήταν η συνεργασία μου με τον Μεγάλο Διονύση Σαβόπουλο, στον οποίο υποκλίνομαι και τον αγαπώ, τον θεωρώ μέντορα και μεγάλο διανοητή. Όχι μόνο στην τέχνη αλλά και την φιλοσοφία ήμουν πολύ τυχερός. Ξεκίνησα να παίζω εκεί και μετά πλέον η πρώτη μας επίσημη δουλειά ήταν μετά την μεταπολίτευση με τον Νικόλα τον Άσιμο, τον Σάκη Μπουλά και την Ισιδώρα Σιδέρη που αργότερα έγινε και σύζυγός μου, τον Περικλή τον Χαλβά…

Α. Τ. : Τι σε τράβηξε Γιάννη να μπεις από νωρίς στα βαθιά; Ήταν ένα… απονενοημένο διάβημα ή συνειδητά κολύμπησες χωρίς σωσίβιο;

Ζ. Γ. : Συνειδητότατα. Θέλαμε να λειτουργηθούμε όχι από αντίδραση αλλά για να κάνουμε τον κόσμο και να γελάσει και να προβληματιστεί… και να κάνει διάφορες σκέψεις, να ψάξει να βρει πιο βαθιά νοήματα κι όχι μόνο να μείνει στο γέλιο… Αν και το ξέρουμε πως όταν ο άνθρωπος γελάει, σκέφτεται πιο σοβαρά… Ότι κάνω στην ζωή μου, είναι συνειδητή επιλογή. Είμαι άνθρωπος των δυσκολιών.

Α. Τ. : Δίνεις την εντύπωση ενός έμφυτου ταλέντου κωμωδίας αλλά και με την ίδια δεξιοτεχνία ασκείς απαράμιλλη κριτική στην πολιτική σκηνή της χώρας. Αλήθεια, τι είναι η πολιτική για σένα και πόσο καλά ξέρει ο Ελληνικός λαός να την κατανοεί και να την χειρίζεται;

Γ. Ζ. : Μία πολύ σπάνια ερώτηση… από έναν σπάνιο νέο. Οι εποχές που ζούμε, είναι τρομερές… Είναι πολύ συνειδητή η ερώτησή σου Αλέξανδρε. Δεν υπάρχει άνθρωπος και δεν είναι άνθρωπος, αν δεν νοιώσει πρώτα πολιτικό ον. Κατά την Αριστοτελική φιλοσοφία, πολιτικό όν ο άνθρωπος. Όχι ως κοινωνική έκφανση – της πολιτικής ως επιλογής κόμματος – που είναι και το μεγαλύτερο ψέμα που βιώνουμε. Η μόνη μας ίσως σωτηρία για να έρθουμε πιο κοντά με την πολιτική και να επαναπροσδιορίσουμε την σχέση μας μαζί της, είναι η αλληλεγγύη. Να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε μια αρμονία στην πολιτεία που δεν θα έχει σχέση με το παρελθόν. Η μεταπολίτευση εξάλλου έχει τελειώσει.

Το σύστημα της κομματικοποιημένης λογικής έχει τελειώσει. Για να τελειώσει οριστικά, πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι λαοί πως τα κόμματα είναι γκρουπούσκουλα συμφερόντων. Τα ονομάζουν επιτηδευμένα «προπύργια» της δημοκρατίας, εγώ όμως δεν πιστεύω ότι σήμερα στην Ελλάδα έχουμε Δημοκρατία, ότι τα κόμματα εξυπηρετούν την δημοκρατία…Εξυπηρετούν αντιθέτως συμφέροντα με προσωπικότητες που φορούν προσωπεία κι όχι πρόσωπα. Αυτή η κατάσταση της δυσνόησης, πρέπει να τελειώσει. Και για να τελειώσει, δεν πρέπει κι οι Έλληνες πολίτες – που έχουμε όλοι μας μεγάλη ευθύνη για αυτό που ζούμε τον τελευταίο καιρό – να τελειώσουν.

Α. Τ. : Έχει λοιπόν ο λαός ευθύνη κατά την γνώμη σου; Γιατί φτάσαμε στον Καιάδα;

Γ. Ζ. : Έχει ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης, ναι.Τι εννοώ; Όταν εμείς επιλέγαμε να μας κυβερνήσουν αυτοί που μας κυβερνάνε, όταν εμείς πηγαίναμε και φιλάγαμε κατουρημένες ποδιές, σε βουλευτίσκους, για να μας διορίσουν συγγενείς, παιδιά στο δημόσιο και μάλιστα με την λογική πως θα βολευτούν με έναν συγκεκριμένο μισθό ως δημόσιοι υπάλληλοι και με κομμένα φτερά χωρίς έρεισμα για δημιουργία και αφθονία… όχι με την έννοια του φθόνου – αλλά με την έννοια του καλώς εννοούμενου που σου επιτρέπει να απαιτήσεις μέσα από αγώνες την καλύτερη θέση μέσα στην κοινωνία… Όλοι αυτοί που χαρακτηρίζονται κι ως… κομματόσκυλα, αισθάνονται πως είναι και στοιχεία εξουσίας, κι ότι κάποια στιγμή θα βρεθούν κι αυτοί κοντά σε κάποιον πολιτικό…

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει έμπνευση, δεν υπάρχει καν καινούργιος πολιτικός επιστήμων. Πιστεύω πια ότι η οικονομία και οι πολιτικές επιστήμες, μπαίνουν πλέον σε μεγάλα εισαγωγικά πλαίσια, γιατί υποτίθεται πως οι επιστήμες, προλαμβάνουν… Εν αντιθέσει με αυτές που σήμερα απλώς διαπιστώνουν. Οι επιστήμες αυτές που απλώς διαπιστώνουν, δημιούργησαν το τέρας του καπιταλισμού. Ένα τέρας που θα κατασπαράξει και τους ίδιους και κυρίως τον λαό που ενεργεί για να υπάρξει η οικονομία. Αυτές είναι οι πολιτικές μου θέσεις που τις επεξεργάζομαι χρόνια.

Α. Τ. : Οργανώθηκες ποτέ σε κομματική φόρμα; Ο λόγος σου μου ξυπνάει τσιτάτα, νόρμες, πολιτικές ιδεολογίες και μου παρουσιάζει έναν Γιάννη μεστό, με απόψεις, σκέψεις και κατευθύνσεις. Έναν Γιάννη συνειδητοποιημένο αλλά και βαθιά προβληματισμένο.

Γ. Ζ. : Ήμουν οργανωμένος και μάλιστα κατά την περίοδο της φοιτητικής μου θητείας όπως όλοι μας – όμως συνειδητοποίησα πως για να γίνεις μέλος ενός κόμματος, ακόμη και αριστερού, πρέπει να μπεις στην λογική μιας υποταγής. Είμαι Ελληνοκεντρικός και ανθρωποκεντρικός… Πιστεύω πως οι άνθρωποι δεν πρέπει να ανήκουμε πουθενά. Θυμάμαι κι εγώ πως μόλις που ισορροπούσα στην ζωή, αντιλαμβανόμουν πράγματα και θυμάμαι τελείωνα την εφηβεία μου και εδώ υπήρξε ένας ηγέτης που έλεγε «ανήκωμεν εις την Δύσιν»… Εγώ μεγάλωσα με λογικές να μην ανήκω σε κανέναν. Αναφορικά δε με το «ανήκωμεν εις την Δύσιν» το θεωρώ μεγάλη προβοκάτσια…ακόμη κι οτι δήποτε εκβιαστικό υπάρχει στην ζωή μας. Οτιδήποτε δημιουργεί φοβίες, στον λαό…Τα συνθήματα – επιφανειακά και αβάσιμα «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε», «μνημόνιο ή γκρεμός», «μνημόνιο ή τανκς»,«ευρώ ή δραχμή»… είναι εκβιαστικά διλήμματα.

Α. Τ. : Κι η τέχνη πως κρατά τα ηνία σε όλο αυτό το πολιτικάντικο πανηγύρι γύρω μας;

Γ. Ζ. : Εγώ μέσα από την τέχνη μου προσπαθώ να αποτρέψω και μέσα από την διάσταση αυτή της ισορροπίας, εννοώ ως πολίτης καλλιτέχνης, γιατί αγαπάω τον λαό μου, δεν τον χαϊδεύω… Ακόμη και η τελευταία μου δουλειά, με το CD «Με γεια το κούρεμα», λέει κάποια πράγματα που αφορούν σε μηνύματα προς την εξουσία αλλά λέω και για τους Ελληναράδες…Αυτούς που μάθανε να ζουν με ψευτοτσαμπουκά, με τεθωρακισμένα αμάξια, …που θωρακίζονται μέσα σε αυτά όλα τα κενά τους…

Α. Τ. : Τα μόνα μου ιδανικά… Σπουδαία λόγια με πολύ… πετιμέζι.

Γ. Ζ. : Ακριβώς…. Επειδή λοιπόν και τον αγαπώ τον λαό μου, και τον πονάω και δεν φοβάμαι να μπορέσω, αρχίζω κι εγώ να πολεμάω πλέον στην ποίηση της καθημερινότητας, με την έννοια του ποιώ, δημιουργώ, γιατί αλλιώς δεν έχει νόημα. Δεν υπάρχει η καθημερινότητα χωρίς δημιουργία. Και ένα άλλο μεγάλο λάθος που εμείς οι Έλληνες το χρησιμοποιούσαμε συνεχώς σαν ένα άλλοθι, για αυτό που θα συμβεί μετά. Το ωχ… Ωχ αδελφέ, ποιος τρέχει να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Ο φόβος της ευθύνης…

Α.Τ. : Είσαι άνθρωπος πάντως που αγαπάει την καθημερινότητα. Με την ίδια θέρμη, αγαπάς και την τριβή με την ρουτίνα;

Γ. Ζ. : Όχι δεν θα το έλεγα. Την ρουτίνα όχι. Η ρουτίνα δε μ’αρέσει γιατί έχει να κάνει με στάσιμη λογική. Μου αρέσει αντιθέτως η εξέλιξη. Η ταυτοποίηση όμως της εξέλιξης μέσα στο σήμερα. Έχω μάλιστα εμπνευστεί μια φράση που λέω ότι «το σήμερα, είναι ήδη το αύριο του χθες». Ένας αέναος κύκλος που συνεχίζεται… Τι θα πει αύριο; Τώρα…

Α. Τ. : Τα θα να γίνουν να…

Γ. Ζ. : Να γίνουν. Ακόμη κι ως λαός, είμαστε στα ωχ… Ωχ βρέχει, ωχ χιόνι, ωχ ήλιος… Ας κάνουμε όλα τα ωχ,…σε αχ… Αχ βρέχει, αχ χιόνι, αχ ήλιος… Είμαστε επηρρεασμένοι από την εικόνα, είμαστε της εποχής της τηλεόρασης. Νομίζουμε πως υπάρχει μόνο αυτό που προβάλλεται από την τηλεόραση…Δεν αντιλέγω. Η τηλεόραση είναι χρήσιμη γιατί κάνει παρέα σε έναν ηλικιωμένο, σε αναξιοπαθούντες, στους ανθρώπους της επαρχίας και της περιφέρειας, βλέπεις ταινίες, ντοκιμαντέρ, … Εγώ πχ… Δεν έχω πάει στην Βραζιλία κι όμως σε διαβεβαιώ, πως είναι σαν να έχω πάει και να έχω ζήσει κι όλας… Λέω όμως για το καλό της τηλεόρασης. Την ενημέρωση από μακριά…. Αλλά αυτό φαίνεται πως εκμεταλλεύονται κι οι κάστες των δημοσιογράφων, οι κάστες των αλληλοϋποστηριχτών των μέσων αυτών, που πλέον στηρίζουν ο ένας τις λογικές και την ιδεολογία του άλλου για να περνάνε τα μηνύματα που κατακεραυνώνουν τις συνειδήσεις και την αξιοπρέπεια. Και μας ταπεινώνουν τον τελευταίο καιρό, αναμασώντας ακριβώς τα ίδια πράγματα.

Α. Τ. : Στην Ελλάδα «τρώνε» τα λεφτά των Γερμανών. Οι Έλληνες κατασπαταλούν το δημόσιο χρήμα… Εικόνες που μεταφέρονται από δέκτες σε καταδεκτικούς παθητικούς παραλήπτες… Αμάσητη τροφή προπαγάνδας.

Γ. Ζ. : Έτσι τα παρουσιάζουν κι έτσι κάποιοι τα δέχονται. Αμάσητα όπως είπες…

Α. Τ. : Η κυβέρνηση πιστεύεις πως εκτελεί την εξουσία της μέσα από τα ΜΜΕ και τα δελτία ειδήσεων; Τελικά σήμερα, ποιοι μας κυβερνούν; Θα μπορέσουμε ποτέ να ξεφύγουμε και να ορθοποδήσουμε;

Γ. Ζ. : Εξουσιαζόμαστε από πολλά πράγματα. Η εξουσία είναι ένα σύνθετο πλέγμα. Ο τύπος, οι νομοθεσίες, είναι η τέταρτη εξουσία. Οι δικαστές, οι νομοθέτες, οι οποίοι νομοθετούν με συμφέροντα. Οι νόμοι πρέπει να θεσπίζονται για να προστατεύουν τον πολίτη από το κράτος. Εδώ δυστυχώς, συμβαίνει το αντίθετο… Οι νόμοι έγιναν για να προστατεύεται πλέον το κράτος από τον πολίτη. Έχει διαστρεβλωθεί κάθε έννοια ισονομίας. Οι εισαγγελείς, σε ρωτώ, πού βρίσκονται για να παρέμβουν και να βελτιώσουν την ζωή μας; Άφησαν τόσα χρόνια ανεξέλεγκτες τόσες υποθέσεις. Ποιος τελικά μπήκε μέσα από όλους αυτούς που διεσπάθισαν το δημόσιο χρήμα; Το λέω και σε ένα τραγούδι μου αυτό :«άλλοι τα φάγανε… και τα γαμάγανε, και σε ρωτάω, πες μου μπέσα, πες μου ποιον πιάσανε και ποιον δικάσανε… πες μου ποιος πούστης μπήκε μέσα;»…

Α. Τ. : Πιστεύεις όμως πως μόνο αν δικάσουμε κάποιον, μόνο τότε θα εξιλεωθούμε ως λαός; Η ατιμωρησία δηλαδή μας οδήγησε στο σήμερα;

Γ. Ζ. : Σε έναν βαθμό βεβαίως θα υπάρχει μια εξιλέωση. Για να πληρώσουν το τίμημα εκείνοι που πρέπει να το πληρώσουν. Για να φοβηθούν οι επόμενοι απατεώνες και κλέφτες που καταστρατηγούν την καθημερινότητά μας και την ομορφιά της…Χρειάζεται παραδειγματισμός,… Όχι με… τις μουσουλμανικές λογικές, αφού δεν μπορούμε με άλλο τρόπο. Είναι σίγουρη η ανάγκη του παραδειγματισμού. Είναι λίγο έξω από τα ανθρώπινα ο παραδειγματισμός… Αλλά εδώ δεν έχουμε να κάνουμε και μόνο με ανθρώπους. Εδώ έχουμε να κάνουμε και με έρμαια προγραμματισμών τρίτων, που άγονται και φέρονται. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε να καθόμαστε κι εμείς με δεμένα χέρια, μην πράττοντας έστω κάτι. Πρέπει να μπούμε στην δημιουργία. Δημιουργία είναι η αλλαγή, δεν υπάρχει δημιουργία χωρίς αλλαγή. Δεν υπάρχει εξέλιξη χωρίς αλλαγή… Μα Γιάννη, θα μου πει κάποιος – όπως ένας καλός μου φίλος πριν κάτι μέρες – δεν τα έλεγες αυτά πριν 5 χρόνια. Μα σαφώς δεν τα έλεγα, γιατί αλλάξανε πλέον οι καιροί. Τέρμα πια οι ιδεολογίες «το έλεγε αυτό ο Μάρξ»…. Ενας αριστερός «διανοούμενος» πρέπει να μάθει και να παραδέχεται τι έλεγε κι ένας αρχαίος Έλληνας, ο μόνος ίσως και προς τιμήν του που μίλησε για την αρχαία Ελλάδα και την φιλοσοφία, ήταν ο Καστοριάδης.

Α. Τ. : Αναφέρεσαι έντονα στην Ελληνική υπερήφανη γενιά μας… Και με το «σήμερα» τι γίνεται;

Ζ. Γ. : Ναι γιατί στο κάτω – κάτω, είμαστε ένα έθνος πολύ συγκεκριμένο. Είχαμε Τουρκοκρατία όταν η Ευρώπη αναγεννάτο. Αλλά η Ευρώπη αναγεννήθηκε με δικές μας ιδέες. Το κέρδος μας ίσως τελικά για το «σήμερα» όπως λες, είναι να σταματήσουμε να είμαστε υπάλληλοι. Μία προσωπική μου πολιτική θέση που δικαιολογείται από την ανεξαρτησία που μπορεί η χώρα να κερδίσει μακριά από Μνημόνια, και θα κερδίσει την αυτάρκειά της. Όχι με την έννοια της ματαιοδοξικής αυτάρκειας… Της απομόνωσης. Εννοώ αυτάρκεια με την έννοια της αυτοδυναμίας, της αυτοδιαχείρισης, της αυτορρύθμισης.

Α. Τ. : Αντιλαμβάνομαι αυτή την αυτάρκεια, μακριά από την υπαλληλική λογική που σε κάνει από ετυμολογίας υπάλληλο των άλλων, που πρέπει έστω και άβουλα να εκτελείς εντολές.

Γ. Ζ. : Ακριβώς. Και πρέπει άμεσα να μπούμε στην περίοδο της επαναφοράς της αλήθειας. Να ξαναθυμηθούμε την δύναμη της Ελληνικής Γλώσσας που είναι μια εξαιρετική γλώσσα. Να αντιληφθούμε πως ο υπουργός είναι αυτός που είναι υπηρέτης του έργου, αφού κάνουμε καλύτερες επιλογές. Να αποσπάσουμε από αυτόν τον άνθρωπο την υπηρεσία κι όχι την μαγκιά που πουλάει μέσα από τις θωρακισμένες μερσεντές και την ανυπαρξία της προσωπικότητάς του.

Α. Τ. : Ότι ο βουλευτής, βούλεται και βουλεύεται…

Γ. Ζ. : Κι όχι μόνο. Πρέπει να μπαίνει και στην διαδικασία των πρωτοβουλιών, έτσι ώστε να κάνει τον λαό που τον επέλεξε, καλύτερο. Αυτοί που είναι πρώτοι στη βούληση; Να γιατί λοιπόν, οι προβοκάτορες εθνοπατέρες αφαίρεσαν τα αρχαία ελληνικά, την μόνη εννοιολογική γλώσσα από τα σχολεία…

Α. Τ. : Και πόσο πόλεμο δεχόμαστε κάθε φορά που μπαίνουμε στην διαδικασία ψήφισης της δεύτερης ή πρώτης παγκόσμιας γλώσσας. Θέτουμε την ελληνική και τις περισσότερες ψήφους τις χάνουμε από την αγγλοσαξονική πλευρά.

Γ. Ζ. : Δικαιολογείται Αλέξανδρέ μου. Οι αγγλοσάξονες έχουν τρομερό σύμπλεγμα απέναντι στην ελληνικότητα. Φαντάσου, στην Ελλαδικότητα! Οφείλουμε λοιπόν να δούμε την αλήθεια μας και να σταματήσουμε να βαδίζουμε με την πραγματικότητα που είναι και το μεγαλύτερο ψέμα. Διότι η πραγματικότητα είναι δυστυχώς μόνο αυτό που μας δείχνουν. Όχι αυτό που πραγματικά είναι και συμβαίνει γύρω μας. Οι έχοντες την δύναμη των πραγμάτων, αναιρούν κάθε μέρα τα πάντα.

Α. Τ. : Πόσο μπορεί και με ποιες μεθόδους να συμβάλλει η τέχνη στην επούλωση των πληγών της κρίσης και να μας διδάξει την ανυπακοή που έχουμε ανάγκη; Είδαμε εδώ και δύο χρόνια, να ξεσπαθώνει ο καλλιτεχνικός κόσμος, από την Κατσαρόλα του Σταμάτη Κραουνάκη και του Δημήτρη Μητροπάνου…

Γ. Ζ. : Σπάνια μου κάνουν τέτοιες ερωτήσεις και σκέψου πως έχω μουσική θητεία από το 1972… Δυστυχώς δεν πιστεύω πως οι Έλληνες καλλιτέχνες σκέφτονται πολιτικά. Έχω αντιπαρατεθεί σε μεγάλο μέρος ανθρώπων του χώρου, έχω στενοχωρηθεί, γιατί είναι πολύ προσωποπαγείς, παρτάκηδες…

Α. Τ. : Νοιώθω πως μου φωτογραφίζεις κάποιους βολεμένους κοινώς…

Γ. Ζ. : Ναι. Εγώ δεν έχω τραγουδήσει ποτέ σε Φεστιβάλ Νεολαιών. Που κι εκεί σε πληρώνουν. Δεν πας τζάμπα. Με εξαίρεση τα φοιτητικά μου χρόνια, που εκεί ήταν άλλες οι συνθήκες και σου τονίζω, όχι με κομματικές σημαίες. Ξέρω καλλιτέχνες που έγιναν κομμουνιστές για να πηγαίνουν στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Ξέρω άλλους που κρύβονται κάτω από την ομπρέλα του έντεχνου. Δεν είναι απλώς αδόκιμος όρος… αλλά ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΣ. Τι σημαίνει «έντεχνο»; Ότι υπάρχει κάποιο άλλο που είναι άτεχνο; Και το έντεχνο ποιος το έχει δημιουργήσει;

Δυστυχώς αρκετοί από αυτούς που ανήκουν στο «έντεχνο» είναι ημιμαθείς. Δεν έχουν σκύψει στην γνωστικότητα και τη γνώση να σπουδάσουν. Εγώ έχω αποφασίσει συνειδητά να μπαίνω στην γλώσσα της αλήθειας. Εξάλλου δεν έχω κόστος πολιτικό, καλλιτεχνικό ή ηλίθιες λογικές διεκδικήσεων ενός άλλου κόστους. Κι εγώ συνεργάζομαι με ανθρώπους που είναι τελείως διαφορετικοί από εμένα. Κρατάω τις διαφορετικότητές μας και πάει ο καθένας μόνος του. Δεν ταυτίζομαι με κανέναν. Δεν έχω κανένα σύμπλεγμα με τα είδη της μουσικής. Η ζωή κι η τέχνη δεν προχωρούν με τις συστημικές συγγένειες. Με τις συστημικές διαφωνίες δημιουργείται αρμονία και στην ζωή και στην τέχνη.

Α. Τ. : Αρκετά Φροϋδικό για να μην πω ότι θυμίζει και τον αντίπαλό του τον Έριχ Φρομ…

Γ. Ζ. : Μα ναι… Ο Φρόυντ ήταν εξάλλου συστημικός στις θεωρίες του. Ήταν κλινικός ψυχίατρος. Οι θεωρίες του εξάλλου προήλθαν από διαπιστώσεις, δεν ήταν αυθαίρετες. Ακόμη και από βιωματικές αναφορές. Δεν μπορώ λοιπόν, για να επιστρέψω στον ειρμό μου, ότι δεν μπορούμε να το καταλάβουμε, να πρέπει να το αφορίζουμε. Ή αυτό που δεν μας αρέσει αισθητικά, να το κατακρίνουμε. Στην Ελλάδα δυστυχώς, αυτό που πουλάει είναι η σοβαροφάνεια. Το ψέμα, ο θάνατος. Ακόμη και πρόσφατα με τον θάνατο του Βασίλη Τσιβιλίκα, είδα ανθρώπους που τον είχαν πρωτύτερα ως παράδειγμα προς αποφυγή, να δακρύζουν και να μιλούν με πόνο για τον ηθοποιό και άνθρωπο Βασίλη. Αυτό είναι ντροπή. Είναι υποκρισία. Αυτή όμως είναι και η πραγματικότητα. Δυστυχώς αυτό στην Ελλάδα με τους καλλιτέχνες συμβαίνει συχνά. Ξέρεις πόσοι καλλιτέχνες μπήκαν στην εξουσία για να μπορούν να επωφελούνται κι οι ίδιοι; Δεν μιλώ ούτε κατακρίνω όσους έγιναν βουλευτές… Αρκεί να κάνουν δουλειά. Ξέρω πως η Ζούνη παράδειγμα, ενεργούσε. Αρκετοί καλλιτέχνες ενεργούν καλύτερα από κάτι άλλους τεχνοκράτες… Εγώ όμως μιλάω για τους καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν την εξουσία χωρίς να φαίνονται πουθενά. Να φοβάσαι λοιπόν αυτούς τους καλλιτέχνες κι αυτούς που δεν παίρνουν θέση.

Α. Τ. : Ένας απολιτίκ είναι πολύ πιο επικίνδυνος από εκείνον που δεν έχει πολιτική θέση.

Γ. Ζ. : Ακριβώς. Πολλοί δεν παίρνουν θέση για τους ευνόητους λόγους.

Α. Τ. : Συνεχίζουν να ζουν οι καλλιτέχνες στην εποχή μας, μέσα σε έναν γυάλινο πύργο; Περάσαμε σχεδόν μια δεκαετία που η καλλιτεχνική πλευρά του τόπου μας, ήταν σχεδόν απούσα. Πέρα από κάποια μικροκαυγαδάκια που προέκυψαν από κάποιους καλλιτέχνες με την πολιτεία – κι αυτό θα μου επιτρέψεις να πω – επειδή δεν κερδήθηκαν επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις;

Γ. Ζ. : Εγώ δεν πιστεύω σε καμία επιχορήγηση. Πιστεύω πως είναι φίμωση. Από την στιγμή που υπογράφουμε συμβόλαια, που υπογράφουμε συμβάσεις, είμαστε συμβιβασμένοι. Αλλά συμβάσεις ακόμη και στην έκφραση; Βεβαίως και αναγκάζονται πολλοί να κάνουν τους καλούς προκειμένου να επιτύχουν να έχουν αυτά που θέλουν. Κι έτσι δεν υπάρχει επαναστατικότητα στην τέχνη. Δεν υπάρχει τέχνη εξάλλου χωρίς επαναστατικότητα. Δεν λέω «επανάσταση»… Πχ. Το λαϊκό. Μετά τον μεγάλο Μακρυγιάννη, οι σύγχρονοι δημιουργοί της επανάστασης, είναι μέσα στο λαϊκό. Ας πούμε ο Τσιτσάνης. Τρομερά λόγιος τύπος, που αν δεν υπήρχε, δεν θα υπήρχαν όλοι αυτοί οι μεταγενέστεροι. Φαντάζεσαι την Ελλάδα χωρίς τον Χατζηδάκι; Δεν γίνεται γιατί είναι ο ήχος της. Το ίδιο είναι κι ο Τσιτσάνης σε μια άλλη μορφή.

Α. Τ. : Σε ένα ευρύτερο ίσως κιόλας ακροατήριο ο Τσιτσάνης, εν αντιθέσει με τους Χατζηδάκι, Θεοδωράκη, Ξενάκη… που έχουν και μια συγκεκριμένη ταυτότητα μουσική.

Γ. Ζ. : Σαφώς. Το αγάπησαν το λαϊκό τραγούδι. Σκέψου ακόμα και το πιο εξαίρετο τραγούδι του : «Είμαι αητός χωρίς φτερά» κι είναι του Μάνου Χατζηδάκι. Ο Θεοδωράκης έχει γράψει λαϊκά άπειρα τραγούδια. Δεν σνομπάρανε ποτέ το λαϊκό. Γιατί δεν το έχουν αγγίξει. Δεν έχουν την γνωστικότητα. Δεν ξέρουν τι είναι το λαϊκό.

Α. Τ. : Αρκετοί μάλιστα του τοποθετούν και μέτρο βαρύτητας. Το ζυγίζουν. Ελαφρολαϊκό, λαϊκό, βαρύ λαϊκό…

Γ. Ζ. : Δυστυχώς ναι. Όμως αυτά είναι γελοιότητες. Αγνωσία.

Α. Τ. : Είμαστε ένας λαός ημιμαθής και για αυτό έχουμε υποπέσει σε ολισθήματα να υπακούμε σε ανώτερους χωρίς να το ψάχνουμε πολύ; Χωρίς να ψάχνουμε να βρούμε τις αιτίες;

Γ. Ζ. : Μιλάς για την ημιμάθεια που είναι το βασικό έγκλημα που διαπράττει σιωπηλά ο Έλληνας και πέφτει σε πολλές παγίδες.Υπάρχουν και πολλά στημένα κόλπα. Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες, κυρίως τραγουδιστές που δημιουργούν ψευτοfans και τσιμπάει και πουλάει το σύστημα. Ή πουλάνε με την ομορφιά. Το σχετικό βέβαια όμορφο γιατί είναι καθαρά υποκειμενική έννοια. Όμορφος είναι αυτός που έχει μορφή και ήταν κι ευχή στην αρχαία Ελλάδα. Και κυριολεκτικά είναι αυτός που είναι στην μορφή του.

Α. Τ. : Αυτός που είναι μέσα στο καλούπι του.

Γ. Ζ. : Που είναι μέσα στην μορφή του.

Α. Τ. : Γιάννη πιστεύεις πως το σύγχρονο star system, προωθεί πλέον, αποκλειστικά αυτούς που σαν καλλιτέχνες εν γένει, όχι αποκλειστικά οι τραγουδιστές μόνο, δεν θα προκαλέσουν τόσο πολύ μεγάλη ζημιά στην πολιτεία; Όχι στην κοινωνία, στην πολιτεία. Δεν θα πειράξουν και δεν θα ενοχλήσουν τόσο πολύ την πολιτεία.

Γ. Ζ. : Σαφέστατα έχει γίνει κι αυτό. Οφείλω όμως να πω και την θέση μου, πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανένα system. Σκέψου πως υπήρξαν άνθρωποι που υπερασπίστηκαν έννοιες όπως η Παγκοσμιοποίηση, ότι πιο χυδαίο. Ο Έλληνας δεν αρέσκεται να είναι. Του αρέσει να μοιάζει. Υπήρξαν άνθρωποι που υπερασπίστηκαν την χυδαιότητα της απαλλοτρίωσης και της αφομοίωσης. Υπάρχουν ακόμη προοδευτικά κόμματα που λένε «μαζικό κίνημα». Εντάξει «Μαζικά Μέσα Κυκλοφορίας», εντάξει τα «Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας» αφού μας θεωρούν και μάζα… η μόδα, η θρησκεία, αλλά και τα πολιτιστικά κινήματα; Να μια διαφορά με την τέχνη. Όσοι έχουν αντιληφθεί την σημασία της και εκφράζονται μέσα από την διαδικασία της τέχνης, δεν απευθύνονται σε μάζα αλλά στον κάθε έναν ξεχωριστά.

Δεν θα προτιμήσω εγώ προσωπικά να χρησιμοποιήσω την έννοια «κοινό», γιατί πιστεύω στον κόσμο. Κι όταν λέω «κόσμος» εννοώ την συμπαντική έννοια του κόσμου. Ότι είμαστε μέρος του σύμπαντος και επίσης αυτό που λέω στους μαθητές μου, αυτό που μας ανήκει από το σύμπαν – γιατί όντως μας ανήκουν από το σύμπαν πράγματα – θα πρέπει να βρείτε εσείς τον τρόπο να το αποσπάσετε. Δεν θα σας χαριστεί ποτέ. Κι έχω και μια άλλη φιλοσοφία, ότι τα πάντα ο αποδέκτης τα ορίζει κι όχι τόσο ο δημιουργός.

Α. Τ. : Πιστεύεις δηλαδή στην δύναμη του δέκτη που είτε θα υποστηρίξει ή απλώς θα ρίξει ή θα πολεμήσει;

Γ. Ζ. : Σαφέστατα. Ακόμη και να αντιδράσει. Να δράσει και να αντιδράσει. Ομολογούμε κι οι δύο μας, πως ο Χατζηδάκις, ήταν μεγάλος καλλιτέχνης. Το ομολογούν όμως κι όλοι οι Έλληνες. Ε τότε είναι. Αν όμως ο κόσμος, δεν το υποστήριζε αυτό, ο Χατζηδάκις ίσως να μην ήταν τίποτε. Ο δέκτης τον καθόρισε.

Α. Τ. : Πιστεύεις στον Θεό; Έχεις αναφέρει πως η πίστη σου εναπόκειται στον Θεό που κρύβει καθένας μας, μέσα του…

Γ. Ζ. : Πιστεύω στην δύναμη που ο Θεός εμφύσησε σε κάθε άνθρωπο. Δεν μπορώ τα ενοχικά που γεννούν οι Θεοί. Οι μορφές αυτές που μιλούν για ενοχές. Δεν πιστεύω στα ενοχικά σύνδρομα. Δεν υπάρχουν αμαρτίες που να κάνει παραπάνω ο άνθρωπος από τον Θεό. Τις έχουν εξαντλήσει οι Θεοί όλες. Όσες λιγότερες ενοχές έχει ο άνθρωπος τόσο πιο καλά ισορροπεί με την ανθρώπινη υπόστασή του. Τόσο πιο ελεύθερος είναι. Η ελευθερία είναι ένα τρομερό τίμημα που δεν το αντέχουμε, για αυτό και δεν είμαστε ελεύθεροι. Την ελευθερία, δεν έχει αξία να την βιώνει κάποιος μόνος του.

Α. Τ. : Χάσαμε πρόσφατα έναν μεγάλο πατέρα της Τέχνης…

Γ. Ζ. : Χάσαμε τον ύψιστο ποιητή της εικόνας… Ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος ήταν εκείνος ο σταθμός της μεταπολιτευτικής Ελλάδας που ο Έλληνας έμαθε να παρακολουθεί και όχι μόνο να βλέπει. Οι σκηνές της Ελληνοκεντρικότητάς του, είναι αξέχαστες. Η ανασκαφή στην Ελληνική ιστορία μέσα από μεγάλες μορφές της υποκριτικής. Κατράκης, Βέγγος… Χάνουμε την ιστορία μας, κομμάτι – κομμάτι και δεν αναπληρώνεται. Άλλη Ελλάδα ονειρευτήκαμε και καταλήξαμε σε εφιάλτες…

Α. Τ. : Το μεγαλύτερο όνειρό σου; Η καλύτερη ισορροπία για τον Γιάννη; Η τέχνη σε πληρώνει συναισθηματικά, πέρα από την οικονομική ανταμοιβή;

Γ. Ζ. : Με υπερπληρώνει. Ήμουν και τυχερός στην ζωή μου. Πήγα το ’81 να σκεφτείς Ρόδο για μια δουλειά και γνώρισα έναν παραγωγό. Γεννήθηκε τότε ο δίσκος «Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει». Ταξίδεψε ο δίσκος σε όλο τον κόσμο εκτός από Αμερική. Ωστόσο έφτασε μέχρι και σε Αφρικανικές χώρες. Θα σου πω κάτι με πολύ μεγάλη ταπεινότητα. Νιώθω μετά από τόσα χρόνια επαφής με το εξωτερικό και την αγάπη που δέχτηκα από τον κόσμο έξω, πως είμαι ένας πρεσβευτής της κουλτούρας μας. Φτάνω στιγμές να ευγνωμονώ τον Θεό – αν και πήγα να το πάρω πίσω – που μου επέτρεψε να ζω μέσα στα όνειρά μου και να αμείβομαι για αυτά.

https://www.youtube.com/watch?v=OE7PWx-INm0

Α. Τ. : Σε πρόσφατες δηλώσεις σου έχεις αναφέρει πως μας κυβερνά η αντανάκλασή μας…

Γ. Ζ. : Βεβαίως… Είμαστε εμείς οι ίδιοι αντανάκλαση. Η τηλεόραση είναι αντανάκλαση δική μας, διότι αυτοί είναι μαγαζιά. Αυτά τα μαγαζιά, κάνουν έρευνα αγοράς. Δυστυχώς, σκέψου πως χαρήκαμε όλοι μας κάποια στιγμή, που εμπορευματοποιήθηκε ακόμη κι ο πόνος. Οι αναξιοπαθούντες, οι πνευματικά ανάπηροι, τα βλέπαμε και όχι μόνο δεν συνδράμαμε αλλά αντιθέτως γελούσαμε. Στα καμμένα στην Ηλεία, αντί να τρέξουμε να βοηθήσουμε, με χέρια και φτυάρια, στέλναμε βοήθεια με τηλεμαραθωνίους και ταμεία Μολυβιάτη… Και σήμερα όλα αυτά τα χρήματα που με τόσο κόπο ο κόσμος μάζεψε από το υστέρημά του, χάθηκαν, αγνοούνται…

Α. Τ. : Ή ένα ποσό τους πλέον, αποδεσμεύτηκε και έγινε… μεγάλα έργα για την ήδη πυκνο-αναδομημένη Αττική Οδό… Ελλάδα… Τελειώνοντας, θέλω να μου πεις τι συνέβη τελικά και δέχτηκες τόσο επικριτικά σχόλια από τα Μέσα για την στάση σου απέναντι στην Νάνα Μούσχουρη και την κριτική της για την Ελλάδα…

Γ. Ζ. : Καταρχάς, την Νάνα την σέβομαι ως καλλιτέχνιδα. Την σέβομαι και της αναγνωρίζω την ποιότητα του καλλιτέχνη που μεγαλούργησε και θριάμβευσε τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οι επιλογές της για την διεθνή της καριέρα, δεν ήταν ούτε τυχαίες, ούτε εύκολες. Τίμησε τον Θεοδωράκη και το Μάνο Χατζηδάκι. Ήταν μια προσωπικότητα που μεγαλούργησε μέσα στην ελαφρυά μουσική – με πολύ μεγάλο ειδικό βάρος – με έναν αέρα Αττίκ, Κωνσταντινίδη, Σουγιούλ… Σέβομαι πολλούς καλλιτέχνες στην ζωή μου. Δεν ανέχομαι όμως να υβρίζονται οι Έλληνες και κυρίως να μέμφονται με έναν τόσο χυδαίο τρόπο επικοινωνιακά. Δεν κάνει καλό ούτε καν σε εκείνον που μας μισεί. Δεν είναι οι Έλληνες ούτε τεμπέληδες όπως μας χαρακτήρισε η κ. Μούσχουρη. Οι Έλληνες, ναι, κάναμε λάθη επιλογών μας γιατί παραμυθιαστήκαμε από τα ωραία λόγια της εξουσίας και παρασυρθήκαμε από την αγωνία μας να ευδαιμονίσουμε γρήγορα. Αν το έλεγε, συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό της μέσα, δεν θα με πείραζε καθόλου. Έπειτα να ξεκαθαρίσω και κάτι στους επικριτές μου. Δεν φοβάμαι να μιλήσω για τον οποιονδήποτε. Ούτε για τον Αρχιεπίσκοπο, ούτε καν για την Παπαρήγα. Θα τολμήσω να σου πω πως όμως πως όλοι οι άνθρωποι της ελαφρυάς μουσικής, ήταν ελαφρείς και… ιδεολογικά. Μεσουράνησαν στην Δικτατορία, μην κρατώντας αποστάσεις από τα τεκτενόμενα… Δεν έχει δικαίωμα ένας Έλληνας καλλιτέχνης που έχει αναγνωριστεί από το εξωτερικό, να βρίζει τόσο χυδαία τους Έλληνες, το έθνος, την πατρίδα…

Bio
Latest Posts

echaritygr

Η Οικογένεια του e-Charity.gr Portal, απέναντι στην λογική της απλής κριτικής και της ακατάσχετης αποποίησης ευθυνών ή της άκρατης φιλολογίας, αναλαμβάνει τις ευθύνες του μέλλοντος, ΣΗΜΕΡΑ. Για εμάς, εσάς, το ΑΥΡΙΟ των παιδιών μας. Με μεράκι, αγάπη στον συνάνθρωπό μας κι αφοσίωση στον στόχο μας, συναντιόμαστε από κάθε γειτονιά της Ελλάδας, με έναν σκοπό. Να κάνουμε το όραμά μας, ΠΡΑΞΗ. Την Αλληλεγγύη, ΖΩΗ.