Μάρω Θεοδωράκη: Τη μεγαλύτερη αλήθεια τη γράφουν συχνά τα παραμύθια

ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ-ΑΡΧΕΙΟ
Μίρκα Αρβανίτη
8 Μαρτίου 2021
0
495
4 minutes read

Το επίθετό της κουβαλάει μια ολόκληρη ιστορία αντίστασης, μεταπολίτευσης, βαθιάς πολιτικής γνώσης και αυστηρής κριτικής που δεν φοβάται κατεστημένα και πολιτικάντικα παιχνίδια. Κι όμως, όσο σκληρό κι αν ακούγεται το επίθετο και προκαλεί ρίγη συγκίνησης, το όνομα παραπέμπει στην πιο πιστή παραμυθολογοτέχνη της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας.

Με καθάρια ψυχή και πεντακάθαρο βλέμμα, με λέξεις μεστές και πατώντας γερά στα πόδια της, έκανε το πεντάγραμμο ένα τετράδιο ζωής και την μουσική δεύτερο σώμα της. Την γνωρίσαμε μέσα από την κριτική επιτροπή γνωστού τηλεριάλιτυ μουσικών ταλέντων και αμέσως την ξεχωρίσαμε για τον ειλικρινή επαγγελματισμό της. Οι μικροί αναγνώστες όμως, ταξιδεύουν χρόνια παρέα με την ηρωίδα της την Πιπίτσα, μαθαίνοντας να εκτιμούν την ζωή και τα ιδανικά της. Την συνάντησα στο προφίλ της σε κοινωνικό δίκτυο και θερμά αγκάλιασε την πρότασή μου για συνέντευξη. Κυρίες και κύριοι, η κ. Μάρω Θεοδωράκη στις οθόνες σας.

Αλέξανδρος Τανασκίδης: Ασχολείστε χρόνια με την τηλεόραση, γίνατε γνωστή μέσα από την ήπια κριτική σας στο Greek Idol και με την μουσική παιδεία και την επιστημονική σας εμπεριστατωμένη άποψη, αφήσατε το στίγμα σας στην σύγχρονη μουσική πραγματικότητα των talent shows. Ωστόσο, απέχετε πλέον αισθητά από την τηλεόραση και τα show και έχετε στραφεί ολοκληρωτικά στην συγγραφή παιδικών βιβλίων και στην ενασχόλησή σας με την προσωπική σας μουσική σχολή. Τι σας τράβηξε μακριά από τα φώτα και τι σας έφερε κοντά με το παιδικό βιβλίο;

Μάρω Θεοδωράκη: Παιδικά βιβλία γράφω από το 1999 , απλά ο περισσότερος κόσμος με γνώρισε μέσα από την τηλεόραση Γνώρισε όμως μόνο ένα ελάχιστο κομμάτι της επαγγελματικής και μουσικής μου πορείας. Ούτε το συγγραφικό μου έργο γνώρισε ούτε και το μουσικό . Παρ’ όλ ‘αυτά όλοι μας ξέρουμε ότι η τηλεόραση είναι το πιο δυνατό μέσο . Όταν συνεργάστηκα με τον Alpha ,στο Greek idol , είχα ήδη γράψει 40 παιδικά βιβλία! Ευτυχώς η σχέση μου με το παιδικό βιβλίο είναι πολυσήμαντη και διαχρονική.

Α. Τ.: Πιπίτσα και ξανά στο προσκήνιο. Τα παιδικά βιβλία, μας μεγάλωσαν, μας γαλούχησαν, μας έμαθαν να ονειρευόμαστε και να αφουγκραζόμαστε το μέλλον λίγο πιο… αέρινα και χωρίς πολλές ευθύνες… Ή μήπως όχι; Πως μπορεί να συμβάλλει ένα παραμύθι στο σύγχρονο «σκοτεινό παραμύθι» που βιώνουμε και τι νιώθετε πως προσφέρετε στα σύγχρονα παιδιά του διαδικτύου, με τα… «χάρτινα παραμύθια» σας; Αντιστέκεστε στο γράμμα των καιρών;

Μ.Θ.: Ένα βιβλίο μπορεί πάντα να μας πάει παραπέρα. Να μας προχωρήσει. Να μας ψυχαγωγήσει αλλά και να μας διδάξει. Να μας εξιτάρει αλλά και να μας προβληματίσει. Θεωρώ ότι στους δύσκολους καιρούς που περνάμε, στην κρίση όχι μόνο την οικονομική αλλά και την πολιτιστική, υπάρχει ένας παραπάνω λόγος για να διαβάσουμε ένα βιβλίο στα παιδιά μας. Η έννοια της φιλαναγνωσίας είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε στις μέρες μας. Ας μη ξεχνάμε ότι η επαφή με το βιβλίο αναπτύσσει κυρίως τον συναισθηματικό κόσμο των παιδιών ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί την φαντασία τους. Ας φέρουμε τα παιδιά σε ουσιαστική επαφή με το βιβλίο κι ας τα «ξεκολλήσουμε» από τις οθόνες των υπολογιστών που συχνά αλλοιώνουν την σκέψη και την αντίληψή τους.

Α.Τ.: Ανιψιά του μεγάλου Μίκη Θεοδωράκη. Πως συνέβαλε ο μεγάλος μας συνθέτης στην αγάπη σας για τη μουσική και πόσο βαρύ είναι το όνομά του για την πορεία σας; Σχολιάστηκε από τον τύπο έντονα η παρουσία σας στο talent show. Μετανιώνετε;

Μ.Θ.: Είναι πράγματι μεγάλο το βάρος του ονόματος που κουβαλάω αλλά συνάμα είναι και μεγάλη τιμή. Τιμή και περηφάνεια. Όχι μόνο για την συγγενική ιδιότητα αλλά και για την οικουμενική προσωπικότητα που είναι ο ίδιος ο Μίκης. Ο θείος ο Μίκης είναι εκείνος που προέτρεψε τους γονείς μου να πάρουν το πρώτο μου πιάνο. Ο θείος ο Μίκης ήταν παρών στις πρώτες μου εξετάσεις στο πιάνο , στο Ωδείο . Ο θείος Μίκης είναι από τους πρώτους που πίστεψαν από πολύ νωρίς στο ταλέντο μου. Μεγαλώνοντας με την μουσική του , με τα ακούσματα του, δεν μπορούσα φυσικά παρά να επηρεαστώ. Μπορεί να ακούει κανείς ‘Άξιον Εστί’ και να μην επηρεάζεται; Να μεγαλώνει με Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο και να μην επηρεάζεται; Πόσο περισσότερο εγώ!

Σε ότι αφορά την συμμετοχή μου στο σώου κάποιοι «δήθεν κουλτουριάρηδες» έσπευσαν να την σχολιάσουν αρνητικά. Λες και δεν χωράει παιδεία στην τηλεόραση… λες και δεν χωράνε άνθρωποι έχουν σπουδάσει μουσική και που έχουν σχέση με το αντικείμενο… Μήπως τελικά έχουν δίκιο; Μήπως τελικά η αμάθεια και η βλακεία είναι πιο προσιτή στο ευρύ κοινό; Μήπως τους βολεύει;

Όπως και να ‘χει η σχέση που έχω με τον θείο μου είναι τόσο βαθιά που δεν κινδυνεύει από τις επαγγελματικές μου επιλογές. Και φυσικά δεν μετάνιωσα για την συμμετοχή μου στο “Greek idol”. Ήταν κάτι που ήρθε και πέρασε. Μια εμπειρία διαφορετική.

Α.Τ.: «Ζάχαρη άχνη», «Το σύννεφο έφερε βροχή», «Όμορφη πόλη»… Τίτλοι μερικών δημιουργιών σας. Τι μηνύματα έχουν τα βιβλία σας, ξέρουμε μάλιστα ότι το πρώτο αφορά στον παιδικό διαβήτη. Πως πιστεύετε πως συμβάλετε…

Μ.Θ.: Οι ήρωες μου είναι παιδιά της διπλανής πόρτας. Παιδιά της πόλης, του χωριού, της γειτονιάς… Η Πιπίτσα ταξιδεύει εδώ και μια δεκαετία μαζί με τα παιδιά στα χρώματα, στα σχήματα, στις νότες, στα αδέσποτα ζώα, στο περιβάλλον. Η Αννιώ ανυπομονεί για τις καλοκαιρινές διακοπές στα Χανιά, ο Στέργιος, μικρός μετανάστης από την Ρουμανία βρίσκει την φιλία, ο Κωστής παλεύει με τον παιδικό διαβήτη, ο Πλάτανος αναζητούσε την αγάπη, η Χιόνα Χελιδόνα υιοθέτησε τα μικρά σπουργιτάκια, Η Ψίνα Ψιψίνα ανακάλυψε το νόημα της ζωής. Τόσοι ήρωες βγαλμένοι μέσα από γνησιότητα της κάθε ιστορίας που ξεδιπλώνεται στο νου μου.

Μέσα από τα βιβλία μου επιθυμώ να ταξιδέψω, να αφυπνίσω αλλά και να ευαισθητοποιήσω τους μικρούς μου αναγνώστες σε έννοιες και αξίες όπως είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, ο σεβασμός στο περιβάλλον, ο σεβασμός στα ζώα, η διαπολιτισμική προσέγγιση, η αγάπη, η ειλικρίνεια, η φιλία, η απώλεια.

Α.Τ.: Μεγαλώσαμε όλοι μας, λίγο ή πολύ, με κλασσικές μορφές. Σταχτοπούτα, Κοκκινοσκουφίτσα, Τρία γουρουνάκια… Ποιο παραμύθι ήταν το αγαπημένο σας και σε ποιο παραμύθι θα θέλατε να είστε πρωταγωνίστρια και γιατί;

Μ.Θ.: Δεν μεγάλωσα με κλασσικά παραμύθια . Ευτυχώς μεγάλωσα μέσα στη ποίηση και την μουσική. Με νανουρίσματα και τραγούδια. Διάβαζα όμως πολλά βιβλία από μικρό παιδί. Και ειδικά τα παιδικά μου καλοκαίρια τα περνούσα συντροφιά με πολλά βιβλία.

Α.Τ.: Με βαθιά επίγνωση της σημερινής κατάστασης, φαίνεται πως έχετε διαπραγματευθεί το θέμα της μετανάστευσης σε ένα βιβλίο σας. Ένα θέμα επίκαιρο που δυστυχώς η πολιτική σκηνή δεν φαίνεται να επιλύει. Για παράδειγμα, ένα διαπολιτισμικό σχολείο, προσφέρει εύφορο έδαφος για ανάπτυξη διακρατικής και διαφυλετικής σχέσης και ανεκτικότητας – αν όχι μόνο συνεργασίας – μεταξύ παιδιών διαφορετικών εθνικοτήτων. Πως συμβάλει το έργο σας σε ένα τέτοιο πρόβλημα;

Μ.Θ.: Κάθε έργο που καταφέρνει και ευαισθητοποιεί τα παιδιά απέναντι στην διαφορετικότητα είναι σπουδαίο .Στο «Παιδί με το ακορντεόν» θέλησα να περάσω το μήνυμα του σεβασμού στην διαφορά. Το δικαίωμα στην διαφορά . Πιστεύω ότι το κατάφερα έστω με τούτο τον απλό λόγο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Άννα Μπουρμά | Η Άννα… στην Αυλή των ρόδων

Α.Τ.: Από που αντλείτε τις ιστορίες και τους ήρωές σας; Τι θα συμβουλεύατε σήμερα έναν νέο συγγραφέα παιδικών παραμυθιών; Υπάρχουν μόνο παραμύθια για παιδιά ή μήπως κι οι μεγάλοι χρειάζονται κάποια παραμύθια;

Μ.Θ.: Εμπνέομαι ακόμα κι από το βλέμμα ενός παιδιού. Είμαι πολύ ευαίσθητη σε ότι έχει να κάνει με το παιδί . Μητέρα δυο κοριτσιών και η ίδια έχω αποκτήσει ακόμα περισσότερες ευαισθησίες με την πάροδο του χρόνου. Αντλώ τα θέματα μου μέσα από την κοινωνία που ζω, μεγαλώνω, κλαίω, γελάω, πονάω, ονειρεύομαι. Όλα αυτά χωρίς να ξεχνώ να αφουγκράζομαι τον παλμό των παιδιών. Παραμύθια δεν χρειάζονται μόνο τα παιδιά . Παραμύθι χρειάζονται και οι μεγάλοι. Εκείνο το παραμύθι που θα τους κάνει να νιώσουν έστω για λίγο παιδιά. Αγνοί – Απλοί – Αληθινοί. Κι όμως… την μεγαλύτερη αλήθεια την γράφουν συχνά τα παραμύθια!

Α.Τ.: Τι σημαίνει για εσάς Ελλάδα; Αν ήταν ένα παραμύθι, πως θα ξεκινούσε και κυρίως πως θα τελείωνε η ιστορία της; Γνωρίζοντας πως οι γονείς σας ήταν δημοσιογράφοι, νιώθετε πως είστε εν μέρει «πολεμική ανταποκρίτρια» στο πεδίο της μάχης;

Μ.Θ.: Ελλάδα, ήχοι, λέξεις, χρώματα. Μια βόλτα στις Μυκήνες, ξημέρωμα στο παλιό λιμάνι των Χανίων, γιασεμιά, κέδροι, νεραντζιές. Τσικουδιά στους πρόποδες του Ψηλορείτη, ηλιοβασίλεμα στην Σαντορίνη. Καφές ελληνικός στην χόβολη, γλυκό τριαντάφυλλο, πεζοπορία στον Όλυμπο. Ζορμπάς. Αυγουστιάτικο φεγγάρι στην Πάρο. Αιγαίο…

Το παραμύθι μου θα ξεκινούσε με ένα στίχο του πατέρα μου και θα τελείωνε με ένα στίχο του Οδυσσέα Ελύτη : «Γη του πατέρα μου…. μη παρακαλώ σας μη λησμονάτε την χώρα μου!»

Μα είναι τεράστια η ευθύνη να γράφεις παιδικά παραμύθια. Ναι νιώθω ανταποκρίτρια γιατί έχω την ευθύνη να μεταφέρω νοήματα με βαρύτητα. Πληροφορίες που πρέπει να μεταφερθούν ως έχουν και απλώς να αποδοθούν με πιο απλό τρόπο γιατί μιλάνε σε παιδικές ψυχές.

Α.Τ.: Τι σημαίνει για σας φιλανθρωπία; Η συγγραφή ενός παιδικού παραμυθιού με μήνυμα, είναι ένα είδος αυτής… Τι υπάρχει στα σκαριά αυτή την στιγμή;

Μ.Θ.: Φιλανθρωπία σημαίνει αγάπη. Αγαπώ σημαίνει υπάρχω. Υπάρχω ουσιαστικά για μένα μα και για εκείνους που χρειάζονται ένα στήριγμα, έναν καλό λόγο, μια και μόνη λέξη: ΑΓΑΠΗ. Προς το παρόν, σχεδιάζεται το ταξίδι της Πιπίτσας κυρίως σε Κοινωφελή Ιδρύματα που επισκεπτόμαστε και διαβάζουμε σε παιδιά και σαφώς προγραμματίζονται και άλλα βιβλία…

Μίρκα Αρβανίτη

Ένα ανήσυχο πνεύμα γαλουχημένο με αξίες, ιδανικά και πολλή αγάπη. Από μικρή είχε αναπτύξει το αίσθημα της αναζήτησης και της περιέργειας. Προσπαθεί να βλέπει πάντα πίσω από τα πράγματα.