FairTradeHellas: Υπάρχει Δίκαιο Εμπόριο;

Αλληλεγγύη
Μίρκα Αρβανίτη
27 Μαΐου 2016
0
1400
10 minutes read

της Μίρκας Αρβανίτη, Συντάκτριας – Θεολόγου

Σύμφωνα με τις σύγχρονες κοινωνικές συνιστώσες κατά κύριο λόγο δεν υπάρχουν δίκαια και αξιοκρατικά κριτήρια στο εμπόριο. Παρά αυτό το γεγονός, υπάρχει η αύξηση του φαινομένου της κοινωνικής οικονομίας και του κοινωνικού εμπορίου, αρχές των οποίων είναι όχι το κέρδος αλλά η δικαιοσύνη και η αλληλεγγύη. Στην Ελλάδα υπάρχει ο συνεταιρισμός FairTrade Hellas που ασχολείται με το δίκαιο εμπόριο. Απευθυνθήκαμε στους εκπροσώπους του για μία συζήτηση εφ’ όλης της ύλης.

Μίρκα Αρβανίτη: Τι σημαίνει FairTrade;

Fair Trade Hellas: Το FairTrade – Δίκαιο & Αλληλέγγυο εμπόριο είναι ένας εμπορικός συνεταιρισμός βασισμένος στο διάλογο, τη διαφάνεια και το σεβασμό, που αναζητά μεγαλύτερη δικαιοσύνη στο διεθνές εμπόριο. Μια εναλλακτική πρόταση εμπορίου. Συνεισφέρει στη βιώσιμη ανάπτυξη προσφέροντας καλύτερες συνθήκες εμπορίου και διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των περιθωριοποιημένων παραγωγών και εργατών, κυρίως στο Νότο. Οι οργανώσεις δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου όπως η FairTradeHellas (υποστηριζόμενες από τους καταναλωτές) είναι ενεργά αφοσιωμένες στην υποστήριξη των παραγωγών, στην ενημέρωση για ηθική και υπεύθυνη κατανάλωση και στην εκστρατεία για αλλαγές στους κανόνες και τις πρακτικές του συμβατικού διεθνούς εμπορίου.

Παγκοσμίως το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο ελέγχεται από την Παγκόσμια Οργάνωση για το Δίκαιο Εμπόριο (WFTO), που πιστοποιεί συνεταιρισμούς παραγωγών στις αναπτυσσόμενες χώρες, οργανώσεις στις πλούσιες χώρες, που προωθούν τις αξίες και τις αρχές του κινήματος του Δίκαιου Εμπορίου (όπως η FairTradeHellas) και οργανώσεις και εμπορικούς συνεταιρισμούς στις πλούσιες χώρες που εμπορεύονται ή και πιστοποιούν τα προϊόντα, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.

Τα κριτήρια συμφωνήθηκαν το 2009 στη Χάρτα των Αρχών του Δίκαιου και Αλληλέγγυου Εμπορίου. Αυτά είναι η πληρωμή δίκαιης τιμής στον παραγωγό, οι αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, η κατάργηση της παιδικής εργασίας, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη ικανοτήτων και ενδυνάμωση των κοινοτήτων των παραγωγών, η διαφάνεια και η υπευθυνότητα. Αναφερόμαστε σε προϊόντα κυρίως μη γηγενή, καφέ – τσάι –κακάο, φυτείες που δεν υπάρχουν στην Ευρώπη αλλά που χρησιμοποιούμε πάρα πολύ στην καθημερινότητά μας. Επιλέγοντας ένα προϊόν Δικαίου Εμπορίου (σήμα FairTrade), επιλέγουμε ένα προϊόν πιο φιλικό προς τον άνθρωπο και προς το περιβάλλον– με μικρότερο κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα όπως λέμε. Και από τη στιγμή που ζούμε σ έναν αλληλοεξαρτώμενο κόσμο, μας αφορά όλους!

Στην Ευρώπη, το Δίκαιο Εμπόριο έχει αναγνωριστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2006), την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (2009), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2009) και την Επιτροπή των Περιφερειών (2010).

Σήμερα περισσότεροι από 1 εκατομμύριο μικροί παραγωγοί σε περισσότερες από 50 αναπτυσσόμενες χώρες συμμετέχουν στην Παγκόσμια Οργάνωση για το Δίκαιο Εμπόριο. Παράλληλα, από την αρχή έως τώρα το κίνημα fairtrade έχει πρωτοπορήσει σε διαφόρους τομείς της ανάπτυξης και της αλληλέγγυας οικονομίας. Έχει αποτελέσει ευκαιρία για μικρομέλεια/μικροπιστώσεις και άλλες μορφές κοινωνικής οικονομίας. Τα τελευταία χρόνια το κίνημα εστιάζει στον να ξεπεραστεί ο διαχωρισμός Βορρά και Παγκόσμιου Νότου και να απαντήσει στις νέες ανάγκες με μια πρόταση βιώσιμης, ηθικής και αλληλέγγυας οικονομίας σε όλα τα μέρη του κόσμου.

Μ. Α. : Πότε ξεκίνησε η ιδέα του Δίκαιου Εμπορίου στην Ελλάδα;

Fair Trade Hellas: H Fair Trade Hellas είναι μια Ελληνική Μη Κυβερνητική Οργάνωση που ιδρύθηκε το 2004 και για πρώτη φορά στην Ελλάδα άρχισε να προωθεί τη φιλοσοφία του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου (FairTrade), που στοχεύει στην καταπολέμηση της φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Στόχοι μας είναι η προώθηση της ηθικής και υπεύθυνης κατανάλωσης στην Ελλάδα, και επίσης η διάθεση στην ελληνική αγορά FairTrade προϊόντων. Ξεκίνησε ως ιδιωτική, λοιπόν, πρωτοβουλία που λειτουργούσε σε εθελοντική βάση και αργότερα έγινε οργάνωση που προσπαθεί για τη διάδοση της ιδέας και της πρακτικής του Δικαίου Εμπορίου συμμετέχοντας σε συνέδρια, εκπαιδευτικά προγράμματα και άλλες δράσεις για την υπεύθυνη κατανάλωση.

Σχετικά με την εμπορική μας δραστηριότητα, αυτή τη στιγμή τα προϊόντα μας φιλοξενούνται στο e-shop της συναδελφικής οργάνωσης Actionaid Ελλάς αλλά πολύ σύντομα σχεδιάζουμε να έχουμε και φυσικά σημεία πώλησης στην Αθήνα και αλλού. Και μπορούμε να πούμε ότι βλέπουμε αλλαγή, όλο και περισσότεροι καταναλωτές είναι ενημερωμένοι και γνωρίζουν για εμάς και για το τι πρέπει να σκέφτονται πριν αγοράσουν- ή έστω αναρωτιούνται ή και αμφισβητούν- αλλά σίγουρα έχουμε πολλά βήματα ακόμη να κάνουμε!

Μ. Α. : Που μπορούμε να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για τη μη κυβερνητική οργάνωση;

Fair Trade Hellas: Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο www.fairtrade.gr . Επίσης ετοιμάζουμε και μία νέα ιστοσελίδα αυτό το διάστημα με περισσότερα στοιχεία και με δυνατότητα διάδραση με το κοινό μας. Μπορείτε να εγγραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο μέσα από εκεί για να λαμβάνετε νέα μας καθώς βέβαια και να παρακολουθείτε τη δράση μας στο facebookhttps://web.facebook.com/FairTradeHellas/

Μ. Α. : Πως μπορεί κάποιος να επιβεβαιώσει ότι τα προϊόντα που διακινείτε προέρχονται από Δίκαιο Εμπόριο;

Fair Trade Hellas: Τα προϊόντα FairTrade δεν είναι πολύ διαδεδομένα στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σιγά σιγά όμως βλέπουμε ότι ο καταναλωτής τα γνωρίζει περισσότερο και μπορεί να τα βρει σε καταστήματα με προϊόντα δικαίου εμπορίου (worldshops) στο κέντρο της Αθηνάς και αλλού και κάποια από αυτά σε γνωστή αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Στην πρώτη περίπτωση, ο καταναλωτής θα βρει στην ετικέτα του προϊόντος την ένδειξη WFTO που σημαίνει ότι το προϊόν έχει πιστοποιηθεί από τον WorldFairTradeOrganisation, όπως είναι τα δικά μας προϊόντα που θα βρείτε στο eshop που ανέφερα. Στη δεύτερη περίπτωση, ο καταναλωτής θα διακρίνει το προϊόν από το σήμα που είναι λογότυπο του άλλου οργανισμού πιστοποίησης, της FairTradeInternational. Καλό και χρήσιμο είναι πάντα να ρωτάμε σχετικά τα καταστήματα για τους προμηθευτές τους. Αυτός είναι και ο ρόλος και η δύναμη του καταναλωτή αλλά και βασική αρχή του Δικαίου εμπορίου η διαφάνεια.

Επιλέγοντας ένα προϊόν δικαίου εμπορίου, επιλέγεις το προϊόν που θα καταναλώσεις να έχει παραχθεί με τρόπο που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και με τρόπο πιο φιλικό στο περιβάλλον – ψηφίζεις για έναν καλύτερο κόσμο. Συγκεκριμένα, έχει αποδοθεί δίκαιη τιμή στον παραγωγό, άλλα έχει επίσης δοθεί ένα πριμιουμ ποσό ώστε να μπορέσει να επενδύσει σε τεχνολογία και εκπαίδευση προς βελτίωση του προϊόντος του, καθ’ όλη τη διάρκεια της παραγωγής του προϊόντος έχουν χρησιμοποιηθεί μέθοδοι φιλικές προς το περιβάλλον, δεν υπάρχει παιδική εργασία-ιδιαίτερα όταν μιλάμε για προϊόντα όπως η σοκολάτα για παράδειγμα – ένα πεδίο όπου συναντάμε πολλά παιδιά να εργάζονται και πολλά εργασιακά δικαιώματα να καταπατούνται.

Μ. Α. : Ποιες οι διαφορές μεταξύ των προϊόντων FairTrade και των μη FairTrade;

Fair Trade Hellas: Τα μη fairtradeπροϊόντα δεν έχουν τηρήσει όλα τα παραπάνω κριτήρια και με αυτό τον τρόπο οπωσδήποτε έχουν μεγαλύτερο κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα, κάτι το οποίο ο υπεύθυνος καταναλωτής πρέπει να λάβει υπ’ όψιν! Στη σύγχρονη εποχή, την εποχή της κρίσης, η αγορά του FairTrade θεωρείται ακριβή σε σύγκριση με αντίστοιχα προϊόντα του συμβατικού εμπορίου. Αρχικά, να πούμε ότι αυτό ισχύει εν μέρει. Για παράδειγμα ο καφές FairTrade είναι φθηνότερος από δημοφιλή γνωστή εταιρεία καφέ που βρίσκεται στα καταστήματα. Όμως, ναι υπάρχουν κάποια προϊόντα που είναι ελάχιστα πιο ακριβά από τα συμβατικά και εξηγήσαμε παραπάνω για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό. Όταν ένα προϊόν είναι πολύ φθηνό, σημαίνει μαθηματικά πώς κάποιος άλλος το έχει πληρώσει πολύ ακριβά. Οφείλουμε ως καταναλωτές να σκεφτόμαστε ποιον επιβαρύνουμε όταν επιλέγουμε να καταναλώσουμε. Ένα δεύτερο σημείο να σκεφτούμε η υπερκαταναλωτική μας μανία και να επαναπροσδιορίσουμε τι πραγματικά χρειαζόμαστε. Θέλουμε 2 φθηνές σοκολάτες για την παραγωγή των οποίων έχουν εργαστεί ανήλικα παιδιά που δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση ή μπορούμε να καταναλώσουμε 1 πιο δίκαιη σοκολάτα;

Μ. Α. :Πως μπορώ να γίνω εθελοντής;

Fair Trade Hellas: Πολύ σημαντικό κομμάτι της οργάνωσης είναι οι θεματικές εθελοντικές μας ομάδες – για υποστήριξη στις εκδηλώσεις και τις δράσεις μας, εργασίες γραφείου, επικοινωνία, μεταφράσεις κ.ά. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να στείλει mail στο volunteers@fairtrade.gr και να έρθει σε μία συνάντηση με τους εθελοντές μας.

Μ. Α. :Ποιες είναι οι δράσεις του FairTrade; Διεξάγεται κάποια δραστηριότητά σας αυτό τον καιρό;

Fair Trade Hellas: Αυτό το διάστημα η FairTradeHellas διαχειρίζεται 5 ΕυρωπαϊκάDEAR (DevelopmentEducationandAwarenessRaising) προγράμματα που κινούνται θεματικά στους άξονες της Διατροφής, της Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας & της Εκπαίδευσης για τον Πολίτη του Κόσμου.

Συγκεκριμένα, το MapyourMeal έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει τον καταναλωτή σχετικά με το από πού προέρχεται και υπό ποιες συνθήκες παράγεται η τροφή μας μέσω μιας εφαρμογής για κινητά που αναπτύσσουμε και θα αξιολογεί κατά πόσο είναι πράσινα και δίκαια τα προϊόντα που αγοράζουμε. Στις 11 Ιουνίου θα γίνει μια μεγάλη γιορτή στο Πάρκο ΚΑΠΑΨ στους Αμπελοκήπους, όπου οι καταναλωτές θα μπορούν να κατεβάσουν την εφαρμογή, να τη χρησιμοποιήσουν εκείνη τη στιγμή και παράλληλα να λάβουν μέρος σε παράλληλες δράσεις της ημέρας (εργαστήρια, μαγειρική, δραστηριότητες για παιδιά).

Ένα άλλο πρόγραμμα είναι το Το SupplyCha!nge εστιάζει στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (τόνος, χυμός πορτοκάλι, σοκολάτα) και ασκεί πίεση στα σουπερμάρκετ να κάνουν πιο δίκαιη την εφοδιαστική αλυσίδα. Στο πλαίσιο έρευνας που πραγματοποίησε η FairTradeHellas, διαπιστώθηκε ότι οι περισσότερες σοκολάτες ιδιωτικής ετικέτας ΔΕΝ πληρούν οικολογικά και κοινωνικά κριτήρια, ενώ παγκοσμίως οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ επωμίζονται μεγάλα κέρδη όταν οι μικροί παραγωγοί κακάο ζουν σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας. Παράλληλα, στη βιομηχανία αυτή βρίσκουμε τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση παιδικής εργασίας αλλά και οικολογικής καταστροφής λόγω των βλαβερών και πολύ τοξικών φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες.

Έτσι, το λιγότερο που μπορεί να κάνει μια ευαισθητοποιημένη κοινωνία είναι μέσω των πολιτών της να πείσει τα Σούπερ Μάρκετ να κάνουν τις σοκολάτες τους Πράσινες και Δίκαιες, μέσα από την εκστρατεία SupplyChainge – MakeSuperMarketsFair, με 28 οργανώσεις να αιτούνται γι αυτό, όπου αρωγός και υποστηρικτής είναι και η FairTradeHellas. Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό;

Μέσα από την υπογραφή αυτής του αιτήματός μας: http://supplychainge.org/kampania-gr/make-chocolate-fair/?L=gr

http://%20https://www.youtube.com/watch?v=glLgmbh2eA0

http://https://www.youtube.com/watch?v=OG6TDXye-rY

Στη Θεσσαλονίκη, Το #FoodSmartCitiesforDevelopment σε συνεργασία με την Κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Θεσσαλονίκης επιχειρούν να διαμορφώσουν ένα Αγροδιατροφικό Συμβούλιο πόλης που θα αποφασίζει συμμετοχικά την τοπική διατροφική πολιτική που αρμόζει στις ανάγκες και προτεραιότητες της Θεσσαλονίκης. Πρόσφατα, οργανώσαμε μια γιορτή στους αστικούς λαχανόκηπους της Περ.Κα όπου κάτοικοι της πόλης συζήτησαν για τη σπατάλη τροφής, την καλλιέργεια στην πόλη, τα γεύματα στις σχολικές καντίνες, το δίκαιο εμπόριο κ. ά.

http://https://www.youtube.com/watch?v=Rn2LJGxDUxo

http://https://www.youtube.com/watch?v=PyzMWWZ_Wo0

http://https://www.youtube.com/watch?v=sdHCLuccOGI

Το SUSY (SustainableandSolidarityEconomy) προωθεί την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία ως εναλλακτική Ανάπτυξης και στόχο έχε να δικτυώσει πρωτοβουλίες και εγχειρήματα του πεδίου από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και χώρες του παγκοσμίου Νότου. Κάναμε και μι ερευνά στην Ελλάδα σχετικά με το πεδίο μέσα από την οποία αναδείχθηκαν 2 καλές πρακτικές, η Αλληλεγγύη για όλους και η ΒΙΟΜΕ για τη Θεσσαλονίκη.

http://https://www.youtube.com/watch?v=7GzT0N5wDMo

http://https://www.youtube.com/watch?v=9cjODVUQoZ8

Οι δράσεις της Fair Trade Hellas, στα πλαίσια αυτών των προγραμμάτων περιλαμβάνουν localtrainings, εκθέσεις φωτογραφίας, εργαστήρια, παρουσιάσεις, publicevents, διαγωνισμούς, διεθνείς συναντήσεις και άλλα για τα οποία μπορείτε να ενημερώνεστε από τη σελίδα μας στο facebook https://web.facebook.com/FairTradeHellas/

Bio
Latest Posts

Μίρκα Αρβανίτη

Ένα ανήσυχο πνεύμα γαλουχημένο με αξίες, ιδανικά και πολλή αγάπη. Από μικρή είχε αναπτύξει το αίσθημα της αναζήτησης και της περιέργειας. Προσπαθεί να βλέπει πάντα πίσω από τα πράγματα.