Γιώργος Νανούρης: Χαμηλώστε φώτα, κλείστε κινητά και μπείτε από το σπίτι σας στον Γυάλινο Κόσμο
- Θέατρο Πολιτισμός Πορτραίτα
echaritygr
- 0
- 7 minutes read
Στο δικό του Γυάλινο Κόσμο μέσα από τη δική του προσωπική ματιά και προσέγγιση θα μας δεχθεί ο Γιώργος Νανούρης που σε συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο ανεβάζουν για μια και μοναδική παράσταση το πιο διάσημο και προσωπικό έργο του Τενεσί Ουίλιαμς. Μέσα από τον χρόνο που πέρασε, μάθαμε τι σημαίνει η λέξη “ανατροπή” σε κάθε επίπεδο και ίσως με τον πιο τραγικό τρόπο κοινωνικά, αυτό της απομάκρυνσης και αποξένωσης. Μπορεί να μάθαμε να επικοινωνούμε με τηλε-εργασία, τηλε-εκπαίδευση και τηλεπικοινωνία, μπορεί το κινητό, το tablet και το laptop να έγιναν προέκταση του χεριού μας. Το γυαλί που μας χωρίζει από την σκηνή, αυτό της οθόνης του υπολογιστή μας, δεν θα μπει εμπόδιο όμως αυτή τη φορά ανάμεσα σε εμάς και τον πολιτισμό που τόσο πολύ έχουμε απόλυτη ανάγκη.
Συναντήσαμε μέσω viber τον Γιώργο Νανούρη ανάμεσα στις πρόβες του πιο απαιτητικού ίσως έργου που έχει κληθεί να σκηνοθετήσει καθώς οι γνώριμες σκηνές του χορού, της αγκαλιάς, του θυμού, του μαζί ακόμη και ενός φιλιού, θα αποδοθούν με έναν πρωτόγνωρο τρόπο από την οθόνη μας. Το ίδιο όμως γνώριμες θα είναι οι σκηνές αυτές με τις ίδιες μας τις ζωές όπως τις συνηθίσαμε μέσα στην πρωτόγνωρη πανδημία. Οι συνθήκες αυτές που “μάθαμε” όπως θα μας πει ο Γιώργος, είναι οι συνθήκες πάνω στις οποίες προσεγγίζεται το ίδιο έργο αλλά με άλλη οπτική ματιά.
Το βράδυ του Σαββάτου, οι ήρωες από σκηνής θα παίξουν τις ζωές μας. Θα ισορροπήσουν πάνω σε ένα γυάλινο σκοινί και θα αναμετρηθούν με τις εγγύτητες κι αποστάσεις. Ποιοι όμως θα είναι οι πρωταγωνιστές αφού κληθήκαμε να βαδίσουμε στις ίδιες πορείες όλοι μας; Κάτι κάνει πιο ξεχωριστούς τους ήρωες επί σκηνής και αυτό θα το μάθουμε στο Live streaming, αγοράζοντας ένα εισιτήριο από το ticket store του Εθνικού Θεάτρου… Ξεκινάει…
#echaritygr: Πως αντιμετωπίζει τον δικό του “γυάλινο κόσμο” κάθε καλλιτέχνης εν μέσω πανδημίας; Πως τον αντιμετωπίζεις εσύ προσωπικά; Υπάρχει ένα “σφυρί” στα χέρια του κι αυτό λέγεται πολιτισμός. Τι χρησιμοποιεί για να σπάσει το γυαλί της απόστασης μεταξύ του και του κόσμου;
Γ.Ν: Δεν γνωρίζω για τον κάθε καλλιτέχνη και δεν μπορώ να μιλήσω εξ ονόματος άλλων. Προσωπικά όμως, σε σχέση με το έργο μας, συνειδητοποίησα πως όλοι, εδώ και πολλούς μήνες, είμαστε κλεισμένοι ο καθένας στον δικό του κόσμο, είτε κάποιος τον αποκαλεί γυάλινο, είτε με οποιονδήποτε άλλον τρόπο. Υπάρχει λοιπόν μια ταύτιση με αυτό που βιώνουν οι ήρωες του έργου, όντες κλεισμένοι. Ειδικά η Λόρα, η οποία είναι κλεισμένη σε έναν δικό της κόσμο. Εκεί μέσα βρίσκει παρηγοριά και μόνο εκεί νιώθει ότι είναι καλά, καθώς ξεφεύγει απ’ όσα συμβαίνουν γύρω της. Έχει δημιουργήσει δηλαδή έναν δικό της κόσμο για να μπαίνει μέσα και εκεί να μπορεί να ζει. Κάπως έτσι, ειδικά μέσω των καλλιτεχνών του θεάτρου, αφενός δημιουργούμε κόσμους για να ζούμε μέσα σε αυτούς, αφετέρου όλοι μας, εξαιτίας αυτού που συμβαίνει, έχουμε κλειστεί στους δικούς μας κόσμους, είτε μόνοι, είτε με παρέα, είτε με την οικογένειά μας και ζούμε μέσα στον μικρόκοσμό μας. Τώρα το κατά πόσο μπορείς να πάρεις ένα σφυρί και να τον σπάσεις, αυτό έχει να κάνει με τις ανάγκες και τις δυνάμεις του καθενός από εμάς. Άλλοι μένουν κλεισμένοι και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για αυτό, άλλοι τον σπάνε και βγαίνουν έξω.
#echaritygr: Πως πέρασε η καραντίνα για τους ανθρώπους του πολιτισμού; Στη χώρα μας δυστυχώς εν αντιθέσει με άλλες ευρωπαϊκές, δεν υπήρξε μια σαφής πολιτική γραμμή στήριξης των καλλιτεχνών κυρίως εκείνων που δεν είναι εγγεγραμμένοι σε σωματεία. Πως κρίνεις την εξαίρεση αυτή;
Γ.Ν.: Καταρχάς, βγήκε στην επιφάνεια αυτό το μεγάλο ζήτημα, που υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια στον χώρο μας. Μιλώ ειδικά για το θέατρο και όχι γενικότερα για τον χώρο του πολιτισμού, καθώς δεν γνωρίζω τι συμβαίνει με τους τραγουδιστές, τους ζωγράφους, τους γλύπτες… Στο θέατρο τουλάχιστον, εκτός των Κρατικών Σκηνών και ελαχίστων ιδιωτών παραγωγών, αυτό που είθισται να γίνεται είναι ότι οι δύο/τρεις μήνες προβών δεν πληρώνονται, με αποτέλεσμα να μην φαίνονται πουθενά οι ηθοποιοί ως εργαζόμενοι εκείνη την χρονική περίοδο μέχρι να ανεβεί η παράσταση. Η καραντίνα λοιπόν πέτυχε πάρα πολύ κόσμο στη διαδικασία των προβών, που δυστυχώς όμως δεν μπορούσε να αποδείξει – ακριβώς λόγω αυτής της συνθήκης – ότι εργάζεται και έτσι δεν δικαιούταν να πάρει το ανάλογο επίδομα. Αυτό είναι μια παθογένεια, η οποία τώρα που βγήκε τόσο πολύ προς τα έξω, σίγουρα θα βρεθεί ένας τρόπος να αντιμετωπιστεί. Ιδανικά μιλώντας βέβαια, θα έπρεπε να υπάρχει στήριξη προς όλους τους επαγγελματικούς κλάδους.
#echaritygr: Και τι προτείνεις ότι θα μπορούσε να γίνει για να μην μείνει ο κόσμος του Πολιτισμού χωρίς στήριξη;
Γ.Ν.: Για να κάνω όμως λίγο και τον δικηγόρο του Διαβόλου, ας μην ξεχνάμε πως στην πραγματικότητα, είμαστε μια χρεωκοπημένη χώρα και είναι δύσκολο ένας ολόκληρος λαός να μη δουλεύει και να πληρώνεται. Δεν είμαστε μια χώρα με οικονομική ευμάρεια, ώστε να μπορούμε να πούμε “Κλείνουμε τα πάντα για έναν χρόνο και κάθε μήνα όλοι οι άνθρωποι παίρνουν ένα επίδομα”, όπως άλλες χώρες που το έκαναν. Αυτό το έχουν κάνει οι πλουσιότερες χώρες. Εφόσον δεν μπορούμε να κάνουμε αυτό, θα πρέπει να βρεθούν κάποιοι άλλοι τρόποι αντιμετώπισης της κατάστασης. Για παράδειγμα τα θέατρα, δεν αντιμετώπισαν ποτέ κανένα κρούσμα και ήταν οι μόνοι χώροι που τηρήθηκαν απόλυτα όλα τα μέτρα ασφαλείας και που μπορούσες πραγματικά να ελέγξεις την κατάσταση. Η αγορά των εισιτηρίων γινόταν ηλεκτρονικά, οπότε δεν υπήρχε συνωστισμός στα ταμεία, οι θέσεις καλύπτονταν με ταινίες και έκλειναν, οπότε δεν μπορούσε κανείς να καθίσει όπου ήθελε, οι άνθρωποι φορούσαν μάσκες, τα μέτρα προστασίας και οι αποστάσεις τηρούνταν παντού. Επειδή πρόλαβα να το ζήσω αυτό τόσο στους ανοιχτούς, όσο και στους κλειστούς χώρους, είδα ότι και ο κόσμος αλλά και τα θέατρα τήρησαν ευλαβικά τα μέτρα.
Γιατί κανένα θέατρο δεν ήθελε να ακουστεί ότι υπήρξε κρούσμα στον χώρο του ή να διακινδυνεύσει είτε τους καλλιτέχνες και το προσωπικό, είτε τους θεατές. Τα μέτρα στα θέατρα τηρήθηκαν απόλυτα και γι’ αυτό δεν υπήρξε κανένα απολύτως κρούσμα και κανένα παράπονο. Νομίζω λοιπόν ότι είναι άδικο που δεν έμειναν ανοιχτά, έστω με αυτή τη μικρή ποσόστωση, από τη στιγμή μάλιστα που βλέπουμε να γίνεται συνωστισμός εντός των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς ή σε ανοιχτούς χώρους, που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος διάδοσης του ιού έτσι κι αλλιώς.
#echaritygr: Και να που η τεχνολογία ενώνει το κοινό μέσα από μια οθόνη με το θέατρο. Πως γεννήθηκε η ανάγκη για την επαναφορά του έργου Γυάλινος Κόσμος και ποια η συνεργασία σου με το Εθνικό Θέατρο;
Γ. Ν.: Εγώ γενικά δεν είμαι υπέρ του streaming. To streaming δεν αντικαθιστά το θέατρο, είναι ένα υποκατάστατο μέχρι να επανέλθουν τα πράγματα στους κανονικούς τους ρυθμούς. Από τη στιγμή όμως που το Εθνικό Θέατρο πληρώνει όλους τους ανθρώπους και τους συνεργάτες του κανονικά, πρέπει και να παρουσιάσει ένα δείγμα της δουλειάς του, καθώς και κάποια έσοδα, γιατί αυτή τη στιγμή είναι ο μόνος φορέας που είναι ανοιχτός και συντηρεί τόσο πολύ κόσμο. Παρόλα αυτά, διευκρινίζω πως η παράσταση είναι μια θεατρική παράσταση, δεν κάνουμε σινεμά. Ετοιμάζουμε μια παράσταση που απευθύνεται σε κοινό και γι’ αυτό μάλιστα γίνεται live streaming και δεν βιντεοσκοπείται για να μονταριστεί. Γιατί ακριβώς το Εθνικό Θέατρο αλλά και εμείς, θέλουμε να δώσουμε αυτή την αίσθηση του ζωντανού, έστω και από απόσταση.
Το Εθνικό Θέατρο είναι κρατικός φορέας και τηρεί τον προγραμματισμό απόλυτα, ακόμα κι αν δεν ανεβούν οι παραστάσεις. Οπότε κι εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να τηρήσουμε αυτόν τον προγραμματισμό και να παραδώσουμε την παράσταση σε συγκεκριμένη ημερομηνία. Έπειτα, θα περιμένουμε μήπως ανοίξουν τα θέατρα και τη συνεχίσουμε, καθώς ο προγραμματισμός είναι μέχρι το Πάσχα. Έτσι, το θέατρο κάνει ένα live streaming σε όλες τις παραστάσεις του, ένα είδος πρεμιέρας ας πούμε. Αυτό είναι κάτι που έχει το θέατρο, το ότι τα πράγματα συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή μπροστά σας, δεν μπορούν να διορθωθούν, το ότι δεν μπορείτε να το δείτε άλλη ώρα και είναι ακριβώς όπως συμβαίνουν στη σκηνή.
#echaritygr: Πως θα συνδεθεί ο ενδιαφερόμενος με την live streaming προβολή;
Γ. Ν.: Προτείνω οι θεατές να χαμηλώσουν τα φώτα του σπιτιού τους και να κλείσουν τα κινητά τους, να δημιουργήσουν δηλαδή την αίσθηση ότι πηγαίνουν στο θέατρο. Για εμάς η αγωνία είναι ίδια και ίσως μεγαλύτερη, γιατί θα δουν την παράσταση πολύ περισσότεροι θεατές απ’ όσους χωράει το θέατρο. Παράλληλα υπάρχει και όλο αυτό το τεχνικό κομμάτι της ζωντανής μετάδοσης και έχουμε διπλή αγωνία ώστε να πάνε όλα καλά και να αποδοθεί, όσο το δυνατόν καλύτερα, η παράσταση που έχουμε φτιάξει για το θέατρο και όχι για τις κάμερες.
#echaritygr: Γιώργο πως πιστεύεις ότι θα περάσουμε στο επόμενο στάδιο αυτό της συμφιλίωσης μας με την κατάσταση αυτή γύρω μας; Τι βάλσαμο μπορεί να προσφέρει ο πολιτισμός και ποιες πληγές θα επουλώσει μέσα στην πανδημία; Θα ξαναγκαλιαστούμε;
Γ. Ν.: Φαντάζομαι ότι, όπως σιγά σιγά μπήκαμε σε αυτή την καινούρια συνθήκη, έτσι σταδιακά και όχι απότομα, θα περάσουμε και στην επόμενη. Γιατί ακόμα κι αν μας πουν αύριο ότι τελείωσαν όλα, δεν νομίζω ότι θα βγάλουμε τις μάσκες και θα αρχίσουμε να αγκαλιαζόμαστε και να φιλιόμαστε με περισσή άνεση. Έχει μείνει ήδη η υποψία και η αγωνία του μετά, μέχρι να δούμε ότι όντως τα πράγματα πηγαίνουν καλά. Εγώ για παράδειγμα, παρατηρώντας τον εαυτό μου, διαπιστώνω πως ενώ στην αρχή αυτής της κατάστασης πήγαινα να ακουμπήσω κάποιον κάνοντας χειραψία μαζί του ή αγκαλιάζοντάς τον και τραβιόμουν, τώρα πλέον, το σώμα μου έχει μάθει πια και δεν κάνω τίποτα. Δεν προσπαθώ δηλαδή πια -και αυτό γίνεται αυτόματα, δεν το σκέφτομαι – να πάω να αγκαλιάσω τον άνθρωπο που έρχεται στην πρόβα, ούτε να κάνω χειραψία μαζί του. Παλαιότερα πηγαίναμε και τραβιόμασταν την τελευταία στιγμή, τώρα πλέον δεν συμβαίνει ούτε αυτό, που σημαίνει ότι αυτή η αντίδραση έχει ήδη μπει στη ζωή μας ως συνθήκη και φοβάμαι πάρα πολύ μη μείνει, μην το συνηθίσουμε! Ακόμα και τη μάσκα, την έχουμε πια συνηθίσει. Πλέον, έχουμε μάθει αυτή την κατάσταση και ανυπομονώ να το ξεμάθουμε και να επιστρέψουμε στην προηγούμενη κατάσταση αλλά σίγουρα αυτό θα γίνει σταδιακά. Εννοείται πως θα ξαναγκαλιαστούμε, είμαι σίγουρος για αυτό.
#echaritygr: Έχεις αναφέρει πως σκηνές εγγύτητας, ακόμη και του φιλιού, θα αναπαρίστανται με έναν ειδικό τρόπο στην οθόνη μας σε μια νέα σκηνοθετική ματιά. Εξήγησε μας λίγο αυτή τη νέα συνθήκη.
Γ. Ν.: Καθώς πρόκειται ακριβώς για το Εθνικό Θέατρο και έπρεπε να τηρήσουμε όλα τα μέτρα προστασίας – όχι μόνο επειδή είναι το Εθνικό Θέατρο αλλά επειδή δεν υπήρχε μια ελευθερία που θα υπήρχε ίσως αν ήμασταν κάπου αλλού – υπήρχαν πολλοί διαθέσιμοι τρόποι για να φτιάξουμε την παράσταση. Για παράδειγμα, έμαθα ότι σε άλλες παραστάσεις, όταν υπήρχαν κοντινές σκηνές, οι ηθοποιοί έβαζαν τη μάσκα και μόλις απομακρύνονταν, την ξαναέβγαζαν και ούτω καθ’ εξής. Ωστόσο, εγώ δεν ήθελα να εντάξω αυτό το πράγμα με τέτοιο τρόπο στο έργο, οπότε αποφάσισα, εφόσον υπάρχει όλος αυτός ο περιορισμός, να φτιάξω εξαρχής την παράσταση με αυτόν τον περιορισμό.
Επομένως, όλη η παράσταση είναι φτιαγμένη με αυτή τη συνθήκη, ότι δηλαδή οι ήρωες/ηθοποιοί δεν μπορούν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον, καθώς πρέπει να τηρηθεί η απόσταση του ενάμισι μέτρου. Έπρεπε να σκαρφιστώ ιδέες αλλά και να βρω λύσεις για το πώς θα γίνει η γνωστή σκηνή χορού μεταξύ της Λόρα και του Τζιμ αλλά και η σκηνή του φιλιού που είναι εξίσου απαραίτητη και δεν μπορεί να κοπεί. Και μόλις βρήκαμε τρόπους για να γίνουν όλα, συνειδητοποιήσαμε πως όλη αυτή η δυσκολία που είχαμε στην αρχή (πώς θα τα καταφέρουμε, τι θα γίνει με τις αποστάσεις μεταξύ μας) ταιριάζει απόλυτα με το έργο, μιας που οι ήρωες αντιμετωπίζουν και αυτοί τα θέματα της εγγύτητας και της απόστασης, ο ένας δεν μπορεί να έρθει κοντά στον άλλον, δεν μπορεί να καταλάβει τον άλλον. Γιατί ακολουθείς την τέχνη σου με άλλες ιδέες και μπορείς να ξεφύγεις ίσως λίγο από πράγματα που έχεις συνηθίσει μπαίνοντας στη διαδικασία να ψάξεις, να πειραματιστείς. Και εμείς τελικά βρήκαμε τρόπους που νομίζω είναι πολύ ενδιαφέροντες και δεν στερούν τίποτα από το έργο. Αντιθέτως, κάνουν το έργο ακόμα πιο συγκινητικό. Όσο για το φιλί, συντονιστείτε στο live streaming του Σαββάτου, αφού προμηθευθείτε τα εισιτήριά σας εδώ.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Ένα χρόνο σχεδόν τώρα, η ζωή μας έδειξε πόσο εύκολα μπορούν να ανατραπούν όλα.
Να ραγίσουν, ακόμα και να σπάσουν – σαν να είναι φτιαγμένα από γυαλί.
[…]
Πώς φτιάχνεις μια σκηνή χορού στην οποία δεν επιτρέπεται να πλησιάσουν κοντά οι ηθοποιοί;Οι ήρωες του έργου όμως, αυτό δεν προσπαθούν και εκείνοι; Να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον· κυριολεκτικά και μεταφορικά. Να έρθουν απεγνωσμένα κοντά. Μήπως τελικά η ίδια δυσκολία της συνθήκης είναι ταυτόχρονα και η απάντηση στα τόσα ερωτήματα; Μήπως ο καθένας μας δεν ζει πια κλεισμένος στον δικό του «γυάλινο» κόσμο, όπως ακριβώς και οι πρωταγωνιστές της ιστορίας;
Δεν θα πω πολλά. Ελπίζω όσα θέλω να πω να βγουν από την παράσταση. Θα ήθελα μόνο να σημειώσω το εξής: Είμαι σίγουρος ότι κάθε θεατής θα βρει έστω μια στιγμή του έργου, που θα του θυμίσει έστω μια στιγμή απ’ τη δική του ζωή.
Γιώργος Νανούρης
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Στέλιος Βαφέας
Σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης
Σκηνικά: Μαίρη Τσαγκάρη
Κοστούμια: Γρηγόρης Τριανταφύλλου“Deux Hommes”
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Διανομή (αλφαβητικά)
Όλια Λαζαρίδου, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Λένα Παπαληγούρα, Αναστάσης Ροϊλός
echaritygr
Latest posts by echaritygr (see all)
- Θέατρο Σοφούλη | «Η ιστορία του γάτου που έμαθε σ’ έναν γλάρο να πετάει» - 18 Μαρτίου 2023
- BABY BOOM | 12ο event στο Hyatt Regency Thessaloniki στηρίζει Παιδικά Χωριά SOS - 18 Μαρτίου 2023
- Κινέζοι σκίουροι, ρίχνονται με τα μούτρα στη μάχη κατά των ναρκωτικών ουσιών - 12 Μαρτίου 2023
- Σεισμός 7,8 Ρίχτερ σε Τουρκία – Β. Συρία | Τουλάχιστον 1.500 νεκροί (ΕΙΚΟΝΕΣ) - 6 Φεβρουαρίου 2023
- Κλωνοποιημένες «σούπερ αγελάδες» στην Κίνα παράγουν υψηλή ποσότητα γάλακτος - 3 Φεβρουαρίου 2023
