Ονομάζομαι Σοφία και είμαι ψυχολόγος. Σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής μου πορείας έχω δυστυχώς συναντήσει παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση. Κάθε φορά έμενα κι εξακολουθώ να μένω άφωνη από τα αρρωστημένα πράγματα που μπορεί να κάνει άνθρωπος (;;) σε άνθρωπο και μάλιστα σε ανήλικο άνθρωπο αλλά και από το πόσο εγκληματικά ανοργάνωτη ή αδιάφορη είναι η κοινωνία μας μπροστά σε όλα αυτά.
Πάντα υπήρχαν τα περιβόητα “γιατί” στην δικαιολογία της βίας…
Έχει συμβεί για παράδειγμα να βλέπω διευθυντή σχολείου στον τελευταίο χρόνο μάλιστα πριν τη συνταξιοδότηση του να μένει άπραγος μπροστά σε επιβεβαιωμένη συστηματική κακοποίηση δύο μαθητών του από τον παππού τους “για να μην μπουν τα παιδιά σε ίδρυμα και να μην ακουστεί το σχολείο”.
Έχει συμβεί να βλέπω δασκάλους να κανονικοποιούν τη σωματική κακοποίηση σε παιδί Ρομά από τη μητέρα του “γιατί έτσι είναι η κουλτούρα” τους… Έχω ακούσει παιδιά να μου εμπιστεύονται με δυσκολία και απίστευτη ενοχή τί τους έχει συμβεί και να αισθάνονται χαμένα… Και έχω βιώσει την ματαιότητα του να προσπαθείς να βοηθήσεις ανθρώπους που έχουν υποστεί τέτοιες ασχήμιες, ενεργοποιώντας ένα ανύπαρκτο πλαίσιο και σκοντάφτοντας πάνω σε ανθρώπους που δεν θέλουν ή δεν ξέρουν, ή δεν “μπορούν”, σε συστήματα που χρονοτριβούν, δομές ανύπαρκτες και ούτω καθεξής ..
Θα ήθελα να αναφέρω δύο πράγματα, γιατί στους ψυχολόγους δεν δίνεται αρκετός χώρος και χρόνος να μιλήσουν για θέματα που είναι αμιγώς αρμόδιοι να μιλήσουν (απραγία μεγάλη δείχνουν ωστόσο και οι σύλλογοι μας για να αποδώσω τα του Καίσαρος τω Καίσαρι μα αυτό είναι άλλη ιστορία).
Οι επιζήσαντες σεξουαλικής βίας KAI τα θύματα
Το πρώτο είναι η χρήση του όρου θύμα. Πολύ συχνά το να αποκαλούμε τους ανθρώπους επιζήσαντες σεξουαλικής βίας και όχι θύματα, βοηθάει (όχι πάντα και όχι όλους) στην ενδυνάμωση αυτών των ανθρώπων. Βλέπετε, για την επιστήμη της ψυχολογίας και όχι μόνο για τους γλωσσολόγους, η εκφορά παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Άλλωστε, ο εγκέφαλός μας “αγαπάει” την πολλή επανάληψη και την “πιστεύει”. Επειδή είναι πολύ σημαντικό να μην κατευθύνουμε τους ανθρώπους που έχουν υποστεί κακοποίηση προς τον ένα ή τον άλλον όρο, η εναλλαγή και των δύο λέξεων όταν γράφουμε για αυτό το θέμα είναι ίσως και η πιο θεμιτή.
Το δεύτερο πολύ σημαντικό που θα ήθελα να αναφέρω είναι το εξής, μιας και πληθαίνουν οι φωνές που ζητάνε να καθιερωθεί επιτέλους η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία. Η συζήτηση για το σεξ είναι ένα θέμα που προκαλεί στους γονείς τρομερή αμηχανία και αν μπορουσε να το αναλάβει ο δάσκαλος ή ο ψυχολόγος θα έπαιρνε ένα μεγάλο βάρος από πάνω τους. Ωστόσο, οι γονείς ίσως και να είναι οι πλέον κατάλληλοι (με τις σωστές κατευθύνσεις) για να συζητήσουν πρώτοι εκείνοι με ειλικρίνεια με τα παιδιά τους αυτό το θέμα, με πολύ συγκεκριμένο όμως τρόπο (αυτό είναι επίσης μια άλλη μεγάλη συζήτηση) και στη συνέχεια να αναλάβει κάποιος πιο εξειδικευμένος.
Να ξεκαθαρίσουμε όμως το εξής. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για το σεξ στα παιδιά για πρώτη φορά στη ζωή τους με αφορμή τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης που ακούμε να αναφέρονται αυτό το διάστημα, γιατί απλούστατα είναι πολύ εύκολο να συνδέσουν το σεξ με την κακοποίηση. Είναι άλλο κομμάτι το πώς προφυλάσσουμε ένα παιδί από τυχόν πιθανούς κακοποιητές. Και θέλει και αυτό ειδικό τρόπο για να γίνει. Παρόλα αυτά, όλος αυτός ο αναβρασμός μπορεί να επιταχύνει την εφαρμογή ουσιαστικών προγραμμάτων σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία.
Θα μου πείτε γιατί σας τα αναφέρω όλα αυτά; Γιατί πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να μιλήσουμε σοβαρά και για αυτά πέρα από την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου. Για παράδειγμα, το να ξέρει ένας γονιός, ένας δάσκαλος ένας γείτονας, ένας φίλος τι πρέπει να κάνει για να καταγγείλει τυχόν κακοποιήσεις είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του πλαισίου στο οποίο αναφέρθηκα στην αρχή.
Οι παρατηρητές έχουν ρόλο κλειδί στα περιστατικά κακοποίησης
Πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να βοηθήσουν αλλά δεν ξέρουν πώς ή φοβούνται μήπως τα κάνουν χειρότερα και ούτω καθεξής. Οι παρατηρητές έχουν ρόλο κλειδί στα περιστατικά κακοποίησης. Οι οικογένειες και τα κοντινά πρόσωπα των θυμάτων επίσης χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη (αρκεί να αναλογιστούμε τι ενοχή και τι θυμό μπορεί να φέρει το κοντινό περιβάλλον γιατί δεν αντιλήφθηκε έγκαιρα το περιστατικό).
Όταν λοιπόν κοπάσει η ένταση αυτών των ημερών (και όχι οι φωνές των ανθρώπων που καταγγέλουν) θα πρέπει να νοιαστούμε για όλα αυτά. Για τα ορφανοτροφεία, για τους ξενώνες κακοποιημένων γυναικών, για την τοξική αρρενωπότητα, για την έμφυλη βία, για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.
Σοφία Δήμου, Ψυχολόγος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
The following two tabs change content below.
Η Οικογένεια του e-Charity.gr Portal, απέναντι στην λογική της απλής κριτικής και της ακατάσχετης αποποίησης ευθυνών ή της άκρατης φιλολογίας, αναλαμβάνει τις ευθύνες του μέλλοντος, ΣΗΜΕΡΑ.
Για εμάς, εσάς, το ΑΥΡΙΟ των παιδιών μας. Με μεράκι, αγάπη στον συνάνθρωπό μας κι αφοσίωση στον στόχο μας, συναντιόμαστε από κάθε γειτονιά της Ελλάδας, με έναν σκοπό. Να κάνουμε το όραμά μας, ΠΡΑΞΗ. Την Αλληλεγγύη, ΖΩΗ.