Θεραπευτική άσκηση σε άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας 

Παρ’ όλη την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, υπάρχουν ακόμα κάποια νοσήματα, των οποίων η αιτιολογία, η διάγνωση και η θεραπεία, εξακολουθούν να αποτελούν πεδίο αδιάκοπης έρευνας.

H Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) (multiple sclerosis-MS), μια χρόνια αυτοάνοση φλεγμονώδης απομυελινωτική νόσος άγνωστης αιτιολογίας, εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια σε «μάστιγα». Η ΣΚΠ χαρακτηρίζεται από την εκφύλιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ), με τη συντριπτική πλειοψηφία που προσβάλλονται από την νόσο να αποτελείται από άτομα χρονολογικής ηλικίας 20 έως 40 ετών και σε διπλάσια συχνότητα εμφάνισης της στις γυναίκες να είναι τριπλάσια, σε σχέση με τους άνδρες (3.5/1).

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει μεγάλη πρόοδο, με αποτέλεσμα οι ασθενείς (περίπου 2,5 εκατομμύρια διεθνώς και 12.000 στη Ελλάδα) να παρουσιάζουν σαφώς καλύτερη ποιότητα ζωής. Η συμμετοχή των ασθενών με ΣΚΠ σε κατάλληλα διαμορφωμένα προγράμματα άσκησης αποτελεί σημαντικό παράγοντα αντιμετώπισης της νόσου, συμβάλλοντας σημαντικά στη διατήρηση του κινητικού και λειτουργικού τους επιπέδου. Η οργανωμένη, συστηματική και εξατομικευμένη άσκηση θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι θεραπευτικής αντιμετώπισης της ΣΚΠ, με μείωση των επικείμενων επιπλοκών της πάθησης και της εμφάνισης δευτεροπαθών καταστάσεων αυτής.

Στο άκουσμα της ασθένειας μας έρχονται στο νου δύσκολες καταστάσεις υγείας. Διαφέρει ο ασθενής του τότε με τον ασθενή του σήμερα; ποιοι είναι οι μύθοι που περιβάλλουν την νόσο;

Πράγματι το όνομα της ασθένειας παραπέμπει κατά κύριο λόγο σε σημαντικού βαθμού αναπηρία χωρίς αυτό φυσικά να ισχύει.  Η άγνοια και οι προκαταλήψεις είναι όμως το μόνο αίτιο ύπαρξης αυτών των Μύθων. Θα ξεκαθαρίσω λοιπόν στο σημείο αυτό πως η νόσος:

Τι μπορεί να κάνει το ΑμΣΚΠ (Άτομο με Σκλήρυνση κατά Πλάκας) για να βελτιώσει την κατάστασή του;

Η άσκηση είναι απαραίτητη;

Μπορεί να βοηθήσει και στην εξέλιξη της νόσου;

Οι δυνατότητες βελτίωσης υπάρχουν αλλά σχετίζονται τόσο με την μορφή όσο και με το ίδιο το ιστορικό της νόσου για τον κάθε ασθενή. Eπομένως το ΑμΣΚΠ πρέπει να συμμετέχει σε οργανωμένη, εξατομικευμένη και συστηματική άσκηση καθώς είναι απαραίτητη αλλά και εξαιρετικά σημαντική για την πρόληψη των αρνητικών συμπτωμάτων και τη μείωση των επικείμενων επιπλοκών που απορρέουν από τη νόσο.

Βελτίωση χαρακτηριστικών βάδισης

Βελτίωση καρδιαγγειακής & αναπνευστικής λειτουργίας

Βελτίωση ψυχολογικής κατάστασης & ποιότητας ζωής

Μείωση κόπωσης την οποία εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών.

Αντίσταση στον εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων

Διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας κατά το πέρασμα του χρόνου.

Είναι επιστημονικά αποδεκτό πως η αερόβια άσκηση, η προπόνηση με αντιστάσεις, η εκγύμναση των αναπνευστικών μυών, η άσκηση στο νερό και το pilates αποτελούν τις πιο ενδεδειγμένες μορφές άσκησης.

Σε κάθε περίπτωση η άσκηση ενός ατόμου που πάσχει από ΣΚΠ θα πρέπει να είναι ήπιας μορφής και να μη ξεπερνάει τα 30 λεπτά ημερησίως. Η συχνότητα της άσκησης θα πρέπει να κυμαίνεται από 4 εώς 5 φορές εβδομαδιαίως. Στην αρχή ωστόσο πρέπει να ξεκινήσετε με 2-3 φορές την εβδομάδα και μετά από κάποιο διάστημα προσαρμογής (π.χ. ενός μήνα) θα πρέπει να αυξήσετε σταδιακά τις ημέρες της άσκησης ανάλογα με το λειτουργικό σας επίπεδο.

Είναι σημαντικό να τονίσω εδώ πως κυρίαρχη προτεραιότητα των ΑμΣΚΠ πρέπει να είναι η συμμετοχή τους σε προσαρμοσμένα προγράμματα άσκησης από εξειδικευμένους επαγγελματίες οι οποίοι γνωρίζουν την παθοφυσιολογία της νόσου και τους περιορισμούς  της για την δημιουργία κατάλληλων πρωτοκόλλων άσκησης έτσι ώστε να ξεκινούν συστηματικά πρόγραμμα άσκησης από την αρχή δηλαδή της διάγνωσης τους  και μόνο απόλυτα στοχευμένα θα μπορέσει να διατηρηθεί υψηλό το κινητικό λειτουργικό τους επίπεδο.

Μην ξεχνάτε πως μόνο η θεραπευτική άσκηση (στοχευμένη άσκηση) ξεκινά με τη διάγνωση της νόσου και συμπληρώνει όποια άλλη ιατρική θεραπευτική προσέγγιση. Ο έλεγχος από τον γιατρό σας πριν αρχίσετε να ασκείστε αλλά και κατά την διάρκεια συμμετοχής σας σε οποιοδήποτε πρόγραμμα άσκησης είναι σημαντικός, απαραίτητος και μόνο μ’αυτόν τον τρόπο θα έχετε την καλύτερη εξέλιξη της πορείας της νόσου.

Και αν το επιθυμείτε θα σας πω και που μπορείτε να με βρείτε για να μην καθυστερείτε άλλο:

Καθηγήτρια Ειδικής Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού M.Sc.´s., Ph.D., P.D.

Επ. Συνεργάτης Α’ Παν/κής Νευρ. Κλ. ΑΧΕΠΑ Τομέας Νευροεπιστημών Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.

Επ.Σύμβουλος Nευροαποκατάστασης & Θεραπευτικής Άσκησης της ΕΕΣΚΠ

Μέλος Δ.Σ. της ΕΕΣΚΠ & Πρέσβειρα από την Ελλάδα στην European Multiple Sclerosis Platform (EMSP)

Clinical Pilates – Ηalliwick Method  – MP Balatsinos MSE Course (L1&L2) Instructor

Pre/Postnatal Fitness Instructor – TRX Instructor